Niềm hãnh diện về thể chế dân chủ nhất thế giới bỏ rơi đâu mất rồi? Bạo động, quá khích không chứng minh là bảo vệ dân chủ, hiến pháp mà chỉ cho thấy sự ấu trĩ, thơ ngây, cố chấp, ương ngạnh, hồ đồ của những người dân xứ nhược tiểu mới có chứ không phải là dân Mỹ.

Hãy nhìn lại tư cách và những lời Trump nói có giá trị gì. Đó không phải là một nhà lãnh đạo mà là một người mất dạy. Vậy những người tin theo là ai? Khoan nói đến thành viên đảng Cộng Hòa trong Quốc Hội, những công dân Mỹ tham dự các tổ chức Oath Keepers, Proud Boys, Three Percentages… là những người bị nhồi sọ về ám ảnh chính quyền sẽ tước đoạt tự do cầm súng, làm thương mại…. Họ muốn nước Mỹ hùng mạnh nhưng lại không chịu đóng thuế. Họ ôm ấp lá cờ Mỹ cho là yêu nước nhưng lại không muốn có chính quyền (vậy thì ai đại diện quốc gia?). Họ muốn tự do không nghe ai nhưng lại nghe kẻ nói láo (Trump) và khi bị bắt vì bạo loạn thì họ  khai với tòa là vì Trump xúi tôi làm vậy. Hay đòi đi nghỉ hè trước khi ra tòa. Hay đòi ăn thực phẩm không có phân bón hóa học. Hay vì lý do nhẫn cưới mắc kẹt nên không ra tòa vì tội bạo loạn.

Đảng Cộng Hòa có thói xấu là ngoài việc không đóng góp gì ích lợi cho việc nước (quốc gia, dân tộc) mà thường là đánh trống lảng: bỏ gốc (nguyên nhân sự việc xảy ra) mà chỉ ngọn (đổ thừa sang việc khác hay lấy cớ khác để đe dọa người dân, chống lại việc làm của phe Dân Chủ).

Thí dụ 1: như McConnell, lãnh đạo phe Cộng Hòa, so sánh việc bảo vệ Quốc Hội giống như tình trạng mất an ninh của thủ đô A Phú Hãn, Kabul. Lý luận vô trách nhiệm cho thấy tinh thần ấu trĩ của người lãnh đạo đảng. Tại sao ông ta không lên án đến cuộc bạo loạn của những người thuộc phe Cộng Hòa nhất định lên án cuộc bầu cử gian lận mà không có bằng cớ. Vì có bạo loạn nên mới có nhu cầu an ninh cho Quốc Hội (trong đó có cả ông ta). Là lãnh đạo, đáng lẽ ông ta phải chỉnh đốn nội bộ đảng Cộng Hòa hay là im lặng nếu không có ý kiến gì tốt đẹp hơn. Thử hỏi nếu bỏ an ninh thì chuyện bạo loạn tái diễn, ai sẽ chịu trách nhiệm? Hay đổ thừa phe Dân Chủ nắm đa số sẽ phải chịu trách nhiệm? Hay là phe Cộng Hòa có cớ mang súng vào Quốc Hội để có cơ hội bắn giết nhau và chiếm chính quyền?

Thí dụ 2: như dân biểu Greene (và một số dân biểu Cộng Hòa khác) đưa là lý luận tại sao không lo việc trong nước mà lo việc quốc tế? Họ quên rằng khi phe Cộng Hòa nắm quyền thì họ chú trọng đến đối ngoại (quân sự, ngoại giao) hơn là đối nội. Dưới thời Trump thì là “làm cho nước Mỹ vĩ đại” (Make America Great Again) nhưng thực tế là nước Mỹ khốn đốn vì đại dịch. Bây giờ thua bầu cử 2020 thì Trump lại kêu gọi “Cứu nước Mỹ” (Save America) bằng cách quyên tiền để trả nợ cho con dâu và rể làm tham vấn (consultant fees) cho ông ta.

Thí dụ 3: Dự luật cứu trợ nạn dịch. Phe Cộng Hòa cho rằng (1) số tiền cứu trợ lần trước chưa xài hết. Vậy phải xài hết mới cho tiếp. Thật ngu xuẩn khi đã phân chia số tiền cho các khu vực: tiền nhà (rent); tiểu thương (small business); cho vay (loan)… là dự tính nhưng thực tế một số chủ nhân các lãnh vực đó đã không biết khai hay không đủ điều kiện thì tiền vẫn nằm đó chứ có vào tay, vào túi ông lớn nào đâu. Nếu phải ngồi giải quyết cho đến đồng tiền cuối cùng thì những việc cần thiết khác bao giờ sẽ làm? Đây chỉ là trò con nít ăn vạ mà thôi. (2) Chuyện đa số ngân khoản không liên quan đến nạn dịch: cứu trợ tiểu thương, tiền nhà, tiền trợ cấp trẻ em, cứu trợ các tiểu bang mắc nợ…. Có thật là phe Cộng Hòa có suy nghĩ hay giả ngu (hay cố tình lừa gạt dân đen)? Nếu không có nạn dịch (và Trump không chịu đối diện chống dịch) thì các tiểu bang không phải đóng cửa các dịch vụ kinh tế và mắc nợ vì nuôi dân thất nghiệp. Không có dịch thì các tiểu thương đâu có lỗ lả mà phải cần cứu trợ? Nếu dân không vì nạn dịch mà thất nghiệp, không có tiền trả tiền nhà, tiền ăn nên mới cần cứu trợ. Vu cáo và xuyên tạc sự cứu trợ của phe Dân Chủ là hèn nhát và vô trách nhiệm. Tại sao phe Cộng Hòa không làm khi cầm quyền? Và khi phe dân Chủ làm luật thì tại sao không đóng góp ý kiến cho tốt hơn (cho dân) mà chỉ bàn ra, phá thối? Tại sao đa số dân ủng hộ (kể cả cử tri phe Cộng Hòa) dự luật mà không có dân biểu, nghị sĩ nào của Cộng Hòa bỏ phiếu chấp thuận? Phải chăng đó là sự ích kỷ? Họ hy vọng sẽ lấy lại Quốc Hội vào 2022? Họ có chương trình gì hay hơn không hay là lại chọn một Trump II nữa?

Thí dụ 4: chuyện phe Cộng Hòa cho rằng phe Dân Chủ lo cứu trợ các tiểu bang Xanh (Blue states) là ý đồ chia rẽ dân chúng. Cứu trợ là cứu trợ các tiểu bang mắc nợ vì lo cho dân mà không đủ tiền thuế để cân bằng ngân sách. Tiểu bang Xanh hay Đỏ  thì cũng là dân Mỹ chứ có phải là dân Phi Châu đâu mà than vãn, bôi xấu. Nếu nói vậy thì các tiểu bang “đánh đu” (swing states) là xanh hay đỏ? Thái độ chính trị của phe Cộng Hòa không còn là đối lập thống nhất nữa mà là đối lập triệt hạ để “theo tôi hay là đi chỗ khác chơi” (my way or highway). Và đó là mầm mống độc tài đảng trị, là cộng sản chủ nghĩa. Vậy mà “phe ta” hớn hở hung hăng ủng hộ chí thành… buồn thay.

Thí dụ 5: khi phe Cộng Hòa chỉ trích phe Dân Chủ phê bình người khác trên mạng xã hội, Twitter, thì chính họ đã quên là Trump đã làm y như vậy và họ im lặng không dám lên tiếng. Như vậy họ đã không tôn trọng lời thề phục vụ nhân dân mà chỉ là bợ đít kẻ bạo quyền.

Nếu chính trị là thiết kế nhân sinh thì tại sao không chú trọng đến giải pháp để giải quyết vấn đề thay vì bôi xấu, xuyên tạc, giả mạo tin tức trên mạng xã hội. Một khi đảng chính trị và con người chính trị trở thành kẻ tham quyền thì quyền lợi của họ sẽ đi trước quyền lợi của nhân dân, xã hội, đất nước. Làm sao có thể lý luận phải-trái hay nói chuyện luật pháp, hiến pháp với hạng người này?

Kết luận

Sự suy thoái của đảng Cộng Hòa cho thấy 2 mối nguy cơ: (1) không có lãnh đạo giỏi. (2) Không có lý thuyết chỉ đạo. Vì không có lãnh đạo để mở ra hướng đi mới, đảng Cộng Hòa vẫn giữ chiến thuật cũ (khi thua bầu cử) là nhất định không hợp tác với phe Dân Chủ; chống đối mọi dự luật do phe Dân Chủ đưa ra; xuyên tạc và bôi xấu để làm thành tích tranh cử cho mùa bầu cử 2022. (3) Tệ hại hơn nữa là không có lý luận vững chắc khi chống đối những đề nghị, dự án, chương trình của đối thủ hay phê bình biến cố (thí dụ: Khi xảy ra bạo loạn 1/6/2021 thì không nhắc tới nguyên nhân là Trump xúi dục hay các nhóm cực đoan, kỳ thị gây bạo động, cho dù có bằng chứng, mà đổ thừa lý do khác “BLM” hay “antifa” mà không đưa ra bằng chứng nào cả). Làm chính trị mà lý luận hồ đồ thì thật là nguy hiểm vì nếu không xác định nguyên do thì làm sao có giải pháp đúng. Mong rằng dân Mỹ sau thời kỳ Trump sẽ tỉnh ngộ và không rơi vào bẫy của đảng Cộng Hòa.

Vì nếu cứ để đảng Dân Chủ cầm quyền lâu dài thì cũng là điều không tốt đẹp cho nước Mỹ vì sẽ không có đối lập để tranh luận trên mọi vấn đề quan trọng của đất nước và thế giới. Thực chất của đảng Dân Chủ, vì ô hợp, sẽ chú trọng các vấn đề quốc nội nhiều hơn đối ngoại, cũng như thiếu cương quyết đối với kẻ thù như Nga, Trung Cộng… trong khi tâm lý người dân khi được hưởng thụ thì sẽ đòi hỏi thêm và kém đi phần hy sinh cho an ninh và hòa bình thế giới.

Trần Công Lân

Tháng 3 năm 2021 (Việt lịch 4900)