E. S. G. (Môi sinh, xã hội, quản trị hay là Environment-Social-Governance)
Khi tình hình chính trị thế giới đi vào bế tắc giữa các nước giàu-nghèo, khủng hoảng năng lượng và môi sinh, sự phục hồi của các chế độ độc tài, quân phiệt đàn áp nhân quyền và diệt chủng, sự thay đổi của cộng sản và tư bản từ là đối thủ nay hầu như là một. Từ ngữ dân chủ, tự do đã bị lạm dụng bởi lưỡng đảng tại Mỹ cũng như “nhân quyền” với đặc tính Trung Hoa (Chinese characteristics). Kinh tế và khoa học kỹ thuật trở thành toàn cầu nhưng văn hoá, chủng tộc, chính trị không theo kịp và những kẽ hở tạo cơ hội cho hỗn loạn phát sinh không kiểm soát được. Chính trị là thiết kế và điều hành nhân sinh. Nhưng hai nước lớn, mạnh là Mỹ và Trung Cộng đã coi thường vấn đề môi sinh và khí hậu thay đổi vì quyền lợi riêng tư (nhân danh quốc gia nhưng thực chất vẫn là phe nhóm).
Trước sự thay đổi và đe dọa của thiên nhiên, con người và xã hội, quốc gia đã phải tìm cách thích ứng để tồn tại. Tuy nhiên sự chống đối của một số công ty, quốc gia đã đặt quyền lợi riêng lên trên để chỉ trích và phá đám bất kỳ sự thay đổi nào đe dọa quyền lợi của họ.
Mỗi năm trôi qua sự thay đổi khí hậu gây ra thiên tai và thiệt hại hàng tỷ Mỹ kim nhưng Liên Hiệp Quốc vẫn chưa đạt đến sự đồng thuận về môi sinh và khí hậu.
Mỹ và Trung Cộng là hai thế lực lớn sẽ quyết định sự thay đổi và thay đổi như thế nào? Ở đây chúng ta chỉ xét về phía Mỹ.
Mỹ
Sau thời đại Reagan, sự tranh chấp lưỡng đảng trở nên gay gắt nhất là sau thời kỳ 2000, cuộc tỷ thí đếm phiếu giữa Bush và Gore khiến lưỡng đảng càng chia rẽ. Đến năm 2010, quyết định của Tối Cao Pháp Viện cho phép các công ty bỏ tiền tham dự tranh cử như là tư cách công dân thì bầu cử trở thành nơi thi đua cho các tỷ phú, triệu phú tung tiền ủng hộ các ứng cử viên.
Khi các tỷ, triệu phú bỏ tiền ra mua các cơ quan truyền thông thì tin tức bị bóp méo và người dân bị đẩy vào các xu hướng quá khích, cực đoan, kỳ thị chủng tộc, tôn giáo….
Thêm vào đó khi kinh tế suy sụp, vấn đề di dân trở thành điểm nóng cho lưỡng đảng tranh chấp. Tội ác, ma túy, kiểm soát súng, phá thai, đổi phái tính… đã khiến chủ trương “tiến bộ” hay “bảo thủ” trở thành lỗi thời vì không có giải pháp cho các vấn đề xã hội.
Viện nghiên cứu Aspen, Colorado, tổ chức thảo luận, nghiên cứu về E S G để xác định hướng đi của các chế độ dân chủ. Sự chuyển hướng này không tránh được sự tấn công của các khuynh hướng cũ cho rằng đây là “đại xảo ngôn của chủ nghĩa tư bản thức tỉnh” (Epoch Time 7/15/2022). Họ cho rằng để có công bằng xã hội thì E S G nhằm chuyển đại tư bản do cổ động viên (stockholders) sang chủ nghĩa tư bản dựa trên các khu vực quan hệ (môi sinh, xã hội, quản trị). Sự chụp mũ xảy ra khi sự chỉ trích cho rằng đây là “chủ nghĩa phát xít”, lối chơi chữ của cánh tả, sự chống đối lại kinh tế thị trường (tự do kinh tế), sự chỉ trích của Elon Musk cho là “lừa đảo” bởi những người đòi “công bằng xã hội rởm”.
Cho dù E S G được Liên Hiệp Quốc và WEF (diễn đàn kinh tế thế giới) ủng hộ với sự yểm trợ của quỹ Bill & Melinda Gate Foundation, Rockefeller, Ford Foundation, Chan & Zuckerberg, Bloomberg Foundation, Walmart, Bộ Ngoại Giao Mỹ cùng tham dự của công ty Citi, Microsoft, Starbucks, Putnam Investment, Prudential, GE, Danone …. Theo tờ Economist thì ESG tinh hoa của giới thiên tả vì đã đóng góp cho đảng Dân Chủ trong cuộc bầu cử 2018. Tucker Carlson của đài Fox cho rằng đây không phải là dân chủ.
Bài “bình luận của James Gorrie (tác giả China Crisis, Wiley xuất bản 2013)” chỉ trích Andrew Petition (luật sư S E G) là “đại xảo ngôn của chủ nghĩa tư bản thức tỉnh”, là trò đánh phủ đầu, chụp mũ. Gán ghép E S G là “tả” và những ai tham dự là “khuynh tả”, chống đảng Cộng Hòa, chống chủ nghĩa tư bản, cánh tả Đỏ hợp với cánh tả Xanh để đi đến chủ nghĩa phát xít….
Trung Cộng có tham dự hội nghị về E S G nhưng chỉ là tuyên truyền về thành quả của đảng cộng sản về nạn đói còn nhân quyền và luật pháp thì không nói tới. Cho dù Trung Cộng có mặt thì cũng không thể chụp mũ là “Tả” khi chủ đề là “môi sinh-xã hội-quản trị”. Trung Cộng có khoe thành tích quản trị (đúng hay không sẽ xét sau) cũng là nằm trong chủ đề quản trị nhưng không thấy Trung Cộng nói về môi sinh và xã hội.
Khi E S G và tham dự viên đồng ý về chủ đề thì đó là quyền của họ. Đảng Cộng Hòa, phe tư bản và Gorrie không đồng ý cũng là quyền của họ. Nhưng thử hỏi họ đã có nhận định hay phản ứng gì về những mục tiêu E S G đang nhắm tới? Có? Không? Đúng? Sai? Giải pháp của họ là gì?
Dân chủ là bạn có quyền lên tiếng nhưng hãy nói vào sự kiện. Đừng phỉ báng, chụp mũ hay bôi xấu đối phương khi bạn chẳng có gì để đóng góp cho dân chủ.
Gorie dựa vào phản ứng của Elon Musk là gán ghép vì chuyện của Musk (Tesla) với E S G chỉ vì Musk (phe tư bản) không muốn E S G thành công sẽ gây thiệt hại cho Tesla.
Còn “khuynh Tả” có phải là cộng sản hay xã hội chủ nghĩa thì phải có bằng chứng. Các tham dự viên không phải đảng cộng sản. Các nước Bắc Âu theo “xã hội chủ nghĩa” cũng không phải cộng sản. Đối diện với các mục tiêu đề ra của E S G thì giải pháp có đem lại kết quả hay không chứ không phải suy đoán rồi chụp mũ “phát xít”.
Phát xít là chuyện quá khứ của 1940s. Ai cũng biết thì trở lại có giúp ích gì? Phát xít hấp dẫn dân chúng trong thời kỳ 1940s. Thời đại 2000s có hoàn cảnh và nhu cầu khác 1940s, chụp mũ phát xít là một điều ấu trĩ của nhà bình luận Gorrie.
Phải chăng đảng Cộng Hòa cũng như các nhà tư bản (như Musk) hay phe bảo thủ (như Gorrie) lo ngại E S G sẽ tìm ra giải pháp thay đổi “tư bản” mới dẫn đến sự tiêu diệt tư bản cũ của họ?
Nhưng thử hỏi chính họ có giải pháp gì thay thế hay cứ để mặc kệ vì theo họ đó không phải là vấn đề (môi sinh, khí hậu, nhân quyền, bệnh dịch, di dân…). Gần đây các nhà xã hội học đã đặt lại vấn đề hạnh phúc của con người là gì? Vì chắc chắn chỉ số GDP của các nước tân tiền đã không đem lại hạnh phúc. Các tỷ phú, triệu phú tiêu xài phung phí nhưng đó cũng không phải hạnh phúc. Khi hạnh phúc chỉ là trạng thái của tâm hồn chứ không phải số lượng vật chất thì sự quản trị xã hội để đem lại hạnh phúc cho người dân phải được xét lại. Nhưng các nhà đại tư bản không muốn vậy và các chính trị gia hoặc là không biết, hoặc là bị chi phối bởi thế lực tư bản, đã bất động, che giấu hay lẩn tránh.

Khuynh hướng chính trị mới (P2)

Trần Công Lân
Tháng 7 năm 2022 (Việt lịch 4901)