Trí thức nay: những bài học
Chủ thể đại diện cho ánh sáng của sự thật không còn là một cá nhân riêng rẽ, mà là một chủ thể có bốn năng lực trí thức sau đây:
- chủ thể nhận ra sự thật qua sự gỡ bỏ các trói buộc chống lại sự thật
- chủ thể nhận ra sự thật qua sự vén màn để trưng bày cái thật
- chủ thể nhận ra sự thật qua chứng minh bằng dữ kiện
- chủ thể nhận ra sự thật qua xác chứng bằng chứng từ
Sau khi thực hiện được quá trình của bốn công đoạn này trên con đường đi tìm sự thật, chủ thể đã tái tạo được vị trí nguyên thủy của sự thật là đưa sự thực trở về dạng trung thực ban đầu của nó, mà không còn bị các ám lực nào che, lấp, vùi, dìm được nữa. Hiếm có sự thật toàn diện trong một sự thật tuyệt đối! Cụ thể là người ta khó biết hết sự thật về sự vật từ khi nó ra đời tới lúc nó chết, vì sự thực có thể vận hành vô hạn trong sự phát huy vô định của cuộc sống.
Chủ thể vô vụ lợi trong tiếp cận với sự thật khách quan; mỗi lần con người tự tin là mình đã biết hết, biết toàn bộ, biết đầy đủ về một sự thật, thì ngay tại thời điểm đó diễn biến của bối cảnh, biến hóa của hoàn cảnh, sự thay đổi của thực cảnh đã đưa sự thật này vào một quỹ đạo khác rồi. Để sự thật được sống còn như một sự thật nên sự thật luôn cao, sâu, xa, rộng hơn trí tuệ thuần lý của con người.
Chủ thể có được sức tổng kết, lực tổng hợp để làm nên một tổng thể có mặt trong một xã hội không có nhân quyền và không có dân chủ, để đi ngược lại các ý định của bạo quyền, ý muốn của độc tài, ý đồ của tham nhũng. Chủ thể sống trong chủ động, chống lại bị động và thụ động của cúi đầu, khoanh tay, quỳ gối trong khuất phục, trong tủi nhục, trong cam chịu; vì chủ thể muốn sống trong dòng chảy của nhân tính, trong trào lưu của nhân phẩm, trong phong trào xã hội vì nhân đạo. Chủ thể vượt khó khăn trong cuộc sống như vượt thắng chính mình, từ đó tự tin của tư duy làm sáng ra quá trình của tự do là phải trực diện để đấu tranh vì tự do.
Chủ thể hiểu thực chất để thực hành trong đời sống, quan hệ, sinh hoạt của xã hội, vì con người không chỉ có sáng tạo trong loại hình nghệ thuật, mà ta còn có tính sáng tạo ngay trong hành động của mình:
- sáng tạo ra hành động mới để vượt khó khăn
- sáng tạo ra hành động mới để tìm ra cách giải quyết mới
- sáng tạo ra hành động mới để tìm ra các kết quả mới
Sáng tạo ra các hành động mới chính là tính chủ động của chủ thể tự do đi ra ngoài và đi trên cao các trở lực chống lại tự do: sáng tạo ra hành động mới để thoát và thắng bạo quyền; sáng tạo ra hành động mới để thoát và thắng độc tài; sáng tạo ra hành động mới để thoát và thắng tham nhũng.
Chủ thể chống lại âm binh đang tiêu diệt nguyên khí quốc gia, chống lại chuyện tiêu hủy công nhân Việt bằng bóc lột trực tiếp từ đồng lương tới điều kiện lao động nghiệt ngã ngay trong các xí nghiệp mà người Tàu được đóng vai chủ để bòn rút tài nguyên Việt qua sức lao động Việt. Tự do qua tự chủ chống diệt vong, với các bước đầu tiên là chống kiếp nô lệ qua hệ thống biến con người Việt thành lao nô, nô tỳ trong quá trình ô nhục của chính sách xuất khẩu lao động. Chủ thể sáng suốt bảo vệ đồng bào, ngăn chặn ngay các tổ chức Tàu hoạn mang tất cả hệ quả của Tàu tặc, Tàu man để gây ra Tàu họa, Tàu nạn trong chuyện tổ chức bắt cóc các trẻ em Việt để cướp nội tạng, buôn bán phụ nữ Việt qua con đường mãi dâm để thỏa mãn thú tính của một xã hội tật nguyền ngay trong tư duy bại hoại bất công trọng nam khinh nữ.
Chủ thể phải tự chủ để đi tìm tri thức luận trong các quá trình sau đây: ý thức đi tìm lý trí khi đã từng là nạn nhân của vô minh; tâm thức đi tìm nhân tri khi đã từng gánh chịu vô tri; hận thức đi tìm công bằng khi đã từng cam chịu bất công. Chủ thể phải nhận ra các thử thách sau đây: vượt thoát hệ bạo (bạo quyền, bạo động, bạo hành); vượt khỏi hệ độc (độc tài, độc quyền, độc đảng); vượt thắng hệ tham (tham quyền, tham nhũng, tham ô). Chủ thể phân tích được các quá trình sau đây: khả năng thay đổi trực quan để có trực giác trước bạo quyền; tiềm năng thay đổi hiện tại xấu để chuẩn bị tương lai tốt; kỹ năng biết thắng cả ba hệ bạo, độc, tham vì nhân phẩm của mình, của đồng bào, của đồng loại.
Chủ thể chống bạo quyền phi nhân tính vừa tha hóa, vừa đồi trụy, lại vừa vô luân, vô nhân bằng bằng hành động tự do qua hành tác tự chủ bằng tiếng nói, bằng trần tình, bằng biểu tình, bằng đề đạt, bằng đàm phán… để xác nhận nhân quyền với nhân tính của nhân đạo. Chủ thể chống lại bạo quyền bằng lý thuần chất của nhân phẩm vừa dựa trên nhân lý, vừa dựa trên nhân trí, làm nên phương trình hợp lý-chỉnh lý-thuần lý để tự do sánh đôi với công bằng, tự do song hành đạo đức bảo đảm nhân tính. Một nhân tính không chấp nhận tà quyền, độc quyền, tham quyền.
Chủ thể đứng cùng các tù nhân lương tâm hoàn toàn vô tội đang trong vòng lao lý vừa vô nhân đạo, vừa vô nhân tính của bạo quyền vừa đang vùi dập nhân cách bất khuất của dân tộc, đang tha hóa phẩm chất của Việt tộc. Chủ thể đứng cạnh tất cả dân đen và dân oan trong cảnh màn trời chiếu đất, mất đất, mất nhà nạn nhân của các lãnh đạo ma đất đã cấu kết với bạn các nhà thầu ma xây cất, đang khổ nhục hóa các nạn nhân này ngay trên mảnh đất của họ. Chủ thể đứng cạnh các phong trào yêu nước đang đấu tranh để bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ, từ biển đảo tới đất liền, từ môi trường tới môi sinh, đang bị tiêu hủy hằng ngày bởi Tàu họa, thông đồng với các lãnh đạo đang bán nước.
Chủ thể đứng cùng đa nguyên mở cửa cho đa tài, đa năng, đa hiệu, để chống độc tài, độc trị, độc quyền qua độc đảng, từ đó tạo dựng lên khối đại đoàn kết trong đa dạng tư duy, đa thể lý luận, có đa lực tiếp nhận văn minh của nhân loại. Chủ thể đứng lên quyết tâm giải phóng chính mình qua hệ thức (kiến thức, tri thức, trí thức, ý thức, nhận thức) cùng lúc giải phóng gia đình, thân tộc, tập thể, cộng đồng, dân tộc mình ra khỏi nhà tù ngu dân của độc đảng.
Chủ thể đứng lên để đứng cạnh tất cả các nạn nhân của bất công, của độc tài, của tham nhũng… đứng về phía đồng bào và đồng loại đang khổ đau trong một chế độ lấy bạo quyền, dùng bạo lực để hằng ngày bạo hành đồng bào mình. Chủ thể đứng cạnh tất cả các phụ lão, các trẻ thơ, các người tàn tật, các phụ nữ… hằng ngày là nạn nhân của một chế độ bỏ quên không những an sinh xã hội mà cả an toàn xã hội để bảo vệ kẻ yếu thế, kẻ mang tàn tật… Chủ thể đứng cạnh tất cả các phong trào đấu tranh liêm chính vì dân chủ, vì nhân quyền để bảo vệ cá nhân, gia đình, tập thể, cộng đồng, dân tộc, ít nhất là bắt buộc bạo quyền phải tôn trọng các quyền được ghi trong hiến pháp.
Chủ thể đẩy cửa, đạp tường, phá rào, đạp tan nhà tù của một chế độ sống nhờ công an trị, đã cai trị vô cùng tàn nhẫn lương tri của Việt tộc chỉ muốn sống với lương tâm của một dân tộc tốt. Chủ thể quyết đoán trong hệ sáng (sáng kiến, sáng lập, sáng tạo) từ tư duy tới hành động, từ lao động qua nghề nghiệp tới mọi sinh hoạt trong xã hội, để khẳng định thông minh Việt đủ lực, đủ tầm, đủ sáng lòng, sáng dạ, sáng trí để được sống tự do trong văn minh như bất cứ dân tộc văn minh nào trên hành tinh này!
Chủ thể đứng cùng dân oan, và chứng kiến các lực lượng bạo quyền là công an, cảnh sát, hợp cùng các lực lượng tà quyền là côn đồ, du đảng của xã hội đen đánh đập, trấn án, bạo hành với dân oan là mỗi lần chúng ta thấy nhân phẩm của chính chúng ta bị xúc phạm. Chủ thể đứng cùng với các nạn nhân của cưỡng hiếp, của bạo dâm, có cả ấu dâm và chứng kiến thủ phạm được che đậy từ hành pháp tới tư pháp là mỗi lần chúng ta thấy nhân tính của chính chúng ta bị chà đạp. Chủ thể phải chứng kiến cảnh xã hội bị mù lòa vì tiền bạc, vật chất trong thực cảnh: con cái ruồng rẫy cha mẹ, anh chị em giết hại nhau để thấy nhân nghĩa của chính chúng ta bị thủ tiêu.
Chủ thể chống sự man trá, chủ thể phải chứng kiến các lãnh đạo tổ chức buôn thần bán thánh, các nhà sư giả tín để giả mạo qua cửa Phật để làm tiền, để trục lợi là chúng ta thấy Nhân từ của chính chúng ta bị bóp chết. Chủ thể phải chứng kiến độc đảng khai thác độc tài để có độc quyền trong độc tri mà bất tín sánh đôi cùng bất tài là chúng ta thấy nhân lý của chính chúng ta bị vùi dập. Chủ thể phải là nhân chứng về thực tế của mua bằng, bán cấp qua học giả-thi giả-bằng giả để sau đó là mua chức bán quyền để thấy nhân tri của chính chúng ta bị trừ diệt.
Chủ thể phải là nhân chứng về thực cảnh của các kẻ có thực tài của dân tộc phải bỏ nước ra đi, nguyên khí của quốc gia bị tráo lận qua quốc nạn tiền tệ-hậu duệ là chúng ta thấy nhân trí của chính chúng ta bị thắt cổ. Chủ thể phải chứng thực thảm trạng của độc đảng sinh ra độc quyền, để tham quyền đẻ ra tham nhũng trong toàn bộ lãnh đạo chối từ đối thoại để đối luận với trí thức là chúng ta thấy nhân vị của chính chúng ta bị thiêu hủy. Chủ thể phải là nhân chứng của bi kịch cả một dân tộc đang bị bần cùng hóa, cả một xã hội đang bị đồi trụy hóa, cả một đất nước đang bị đe dọa xâm lược bởi Tàu tặc, để thấy nhân sinh của chính chúng ta bị bức tử.
Chủ thể của chân lý đấu tranh vì tất cả nạn nhân, cùng đồng cam, cộng khổ trước bạo quyền, vì chính bạo quyền là tác giả của mọi bất công qua tham nhũng, vừa đe dọa tài sản, vừa đe dọa nhân phẩm Việt. Quyền lực của chủ thể là phải đấu tranh vì công bằng và công lý bên cạnh các nạn nhân không có quyền lực của tiền bạc, không có quyền lực của chính trị để tự bảo vệ mình. Chủ thể tiếp nhận một chân lý bình đẳng qua quan niệm về bình đẳng với mọi người, để có công bằng trong xã hội, để yêu cầu công lý dùng pháp lý bảo vệ quyền bình đẳng bằng pháp luật vừa công minh, vừa liêm chính. Tự do trực diện đấu tranh với mọi bạo quyền, mọi tà quyền, mọi cường quyền bằng chính liêm sỉ của mình, đây là định nghĩa nguồn của nhân cách.
GS Lê Hữu Khóa
***
Lê Hữu Khóa: Giáo sư Đại học Lille* Giám đốc Anthropol-Asie *Chủ tịch nhóm Nghiên cứu Nhập cư Đông Nam Á *Cố vấn Chương trình chống Kỳ thị của UNESCO–Liên Hiệp Quốc *Cố vấn Trung tâm quốc tế giáo khoa Paris.*Thành viên hội đồng khoa học Viện nghiên cứu Đông Nam Á* Hội viên danh dự ban Thuyết khác biệt, Học viện nghiên cứu thế giới. Các công trình nghiên cứu việt nam học của giáo sư Lê Hữu Khóa, bạn đọc có thể đọc và tải qua Facebook VÙNG KHẢ LUẬN-trang thầy Khóa.