ĐI
Cầm nắm đất giữa ruộng có sỏi cứng cùng rễ máu, còn nghe vang ầm tiếng bạo quyền gào thét: “cải cách… ruộng đất… đấu tố… mang địa chủ ra… giết hết đi!”. Lặn sâu vào lòng biển quê hương còn nghe vang vang tiếng đồng bào vượt biên ôm nhau nức nở, cùng tiếng đe nẹt công an biên phòng: “phản động… vượt biên… lột hết đồ chúng ra… rồi vất xác chúng xuống biển!”. Đặt bàn tay lên lòng đường không người còn nghe vang động tiếng đồng bào phẫn hận: “không đặc khu… không đặc khu…” lẫn cùng tiếng nghiến răng của công an: “ lực lượng thù địch… xiết cổ chúng nó… không cho chúng nó gào… cứ đánh… cứ đập chúng chết hết đi”. Nắm lấy tim mình thấy máu cuồng sôi, còn nghe vang cuồng tim, gan, thận, ruột… đang muốn trào thân, xuống đường ngay, cùng tiếng thì thầm của tổ tiên: “các con cứ lên đường đi!”.
THẢM NHÂN
Thảm bại của ĐCVN đã làm nên thảm họa của Việt tộc là: Áp đặt bằng bạo quyền lên một Việt tộc đã cúi đầu. Đè nén bằng bạo lực lên một Việt tộc đã khom lưng. Còng xiết bằng bạo hành lên một Việt tộc đã khoanh tay. Truy hảm bằng bạo động lên một Việt tộc đã quỳ gối. Việt tộc hãy nhận lại nhân cách: đứng thẳng lên… duổi mạnh tay… gồng cứng lưng… ngẩng cao đầu… mà đi về hướng nhân phẩm!
CHÂN DUNG BẤT NHÂN
Muốn đi từ giải thích tới giải lý để giải luận về chân dung bất nhân được chế tác bằng chân dung quyền lực thì hãy trở lại gốc, rễ, cội, nguồn của lý lịch cá nhân để hiểu từng lộ trình của các cá nhân trước khi buôn dân bán nước thì số đông trong đám này chúng đã buôn bằng bán cấp. Nhất là đoạn cuối của đại học với học giả-thi giả-điểm giả-bằng giả đang đầy dẫy từ hệ thống giáo dục tới cơ chế xã hội. Hít thở bằng tà quyền để có phản xạ trong điếm lộ, bọn buôn bằng bán cấp đã có sẵn những toan tính buôn với ý đồ buôn chức bán quyền. Trong chế độ độc đảng toàn trị hiện nay của Việt Nam, thì lộ trình để tới điểm hẹn của chúng là địa đạo âm binh của quan hệ-tiền tệ-hậu duệ, tại nơi đây chúng sẽ diệt cho bằng được trí tuệ để dễ buôn-dễ bán với nhau.
MỘT CƠ CHẾ XÃ HỘI BẤT NHÂN!
Một chế độ chính trị mà con người phải chạy tới tối tăm mặt mũi, thì chế độ chính trị đó bất nhân! Một cơ chế xã hội mà con người phải chạy tới đầu tắt mặt tối, thì cơ chế xã hội đó thất đức! Trong thảm trạng của dân tộc hiện nay, thì ta thấy có nhiều cách chạy, trong đó có kiểu chạy thô bỉ nhất là chuẩn bị cao bay xa chạy ra nước ngoài, qua phương Tây của các quan chức sau khi vơ vét bao tiền bạc của dân tộc, sau khi nạo vét bao tài nguyên của đất nước. Các quan chức này vừa là tham quan để tham tiền, vừa là trọc phú trong các biệt thự, biệt dinh, biệt phủ nhưng đã có thẻ xanh của Mỹ, quốc tịch ngoại của Âu châu. Chúng phè phởn với các đặc ân cùng như đặc lợi bằng độc đảng toàn trị qua công an trị; một chế độ độc quyền trong bạo trị dung túng cho tham nhũng trị, mà tất cả đều là âm binh trong tham tiền trị, luôn chạy để mua quyền, luôn chạy để bán chức. Nhưng khôn quá hóa dại, vì tránh vỏ dưa sẽ gặp vỏ dừa, vì các quốc gia mà chúng toan tính để mò mẫm tới mà dung thân, chính là quốc gia có văn minh của dân chủ, có văn hiến của nhân quyền, với công lý rất công minh, công pháp rất công tâm. Các quốc gia này sẽ nhận ra chân dung thối nát để có lý lịch thối tha của chúng, cùng lúc giúp Việt tộc kiểm nghiệm lại hai bài học của tổ tiên Việt để lại cho con cháu Việt: Chạy trời không khỏi nắng, nắng trời của hệ công (công lý, công minh, công pháp, công tâm) biết làm nên công luật; cùng là nắng trời của sự thật, của lẽ phải. Chạy đằng trời, vì lưới trời lồng lộng, trong nhân luật của chân lý nhân quả, ăn ở bất nhân thất đức thì chạy đâu cho thoát!

SỰ THÔNG MINH TỨC THỜI
Có hai hiện tượng luận cứ quấn nhau: hiện tượng luận lý trí và hiện tượng luận trực quan. Nơi mà cái thấy mở màn cho cái hiểu, cái hiểu sẽ đưa ta tới cái nghiệm, nếu cái nghiệm hoàn chỉnh thì cái thức sẽ tới, thức tới thì một loạt chuyện nhân trí sẽ được thông: kiến thức đủ nội lực sẽ thành tri thức, khi tri thức đủ nội công sẽ thành ý thức, nơi mà nhân trí (rất thức) để mời đạo lý hay, đẹp, tốt, lành vào sống chung với nhân tri nhân tình, nhân sinh…. Đây là câu chuyện lõi của nhân kiếp nhờ kiến thức mà trở thành thức kiếp, nơi mà nhân tri luôn mở rộng, dang rộng, đào sâu, bước dài hơn kiếp trước trên con đường nhân phẩm. Khi ta đang đi trên đường, không quên một người nào, nhưng khi ta được người lạ chào hỏi, thì thái độ của ta từ ngạc nhiên thoắt qua chào hỏi là: sự thông minh tức thời, mà chính thông minh này là chất keo sơn của nhân loại chưa bao giờ thấy nhau, chưa bao giờ sống chung với nhau nhưng có cùng một nhân tính. Đây không phải là chuyện «trước lạ sau quen», nó sâu hơn nhiều, nó là «còn lạ mà đã quen», vì còn ngạc nhiên mà đã muốn thân quen, thân mến, thân thiện… muốn thành người thân trong khi cái lạ còn rành rành trước mắt, cái lạ không phải là cái kỳ quái, nên nó không còn là rào cản, kẽm gai, ngăn lòng, chắn cảm. Vì trong trực quan có người nhận ra người, thông minh nhận ra thông minh.
CÁ NHÂN LUẬN CỦA CHỦ THỂ
Cá nhân luận là nơi nhận diện các trách nhiệm cá nhân trong chọn lựa cũng như trong quyết định trước khi hành động. Hãy nhận ra cá nhân luận là tiền đề của xã hội dân chủ, vì nó biết chống lại các thái độ độc tài, các hành vi độc đoán, các hành động độc tôn. Cách hành xử cả vú lấp miệng em không có chỗ đứng, ghế ngồi trong cá nhân luận, cho nên các chế độ độc đảng-toàn trị đứng ngồi không yên rồi mất ăn mất ngủ với cá nhân luận. Vì nó biết cổ súy tính đa nguyên của các cá nhân, vì nó biết cổ vũ tính sáng tạo qua sáng kiến trong phương pháp giải quyết của cá nhân luận để chống lại các quy luật độc trị được độc tài phổ biến qua tuyên truyền. Cá nhân luận còn đi xa hơn khi nó phân tích quá trình thành lập các phong trào xã hội, tới từ các công đoàn tôn vinh dân chủ, các nghiệp đoàn tôn trọng nhân quyền để tạo ra các so sánh lực lượng mới, làm tiền đề cho cải cách thực sự đưa dân tộc thăng hoa. Cá nhân luận định nghĩa cá nhân không chỉ là một cá thể mà là một chủ thể có sáng kiến để có sáng tạo làm nên lực đẩy, dàn phóng cho chuyện thay đời đổi kiếp theo hướng tích cực. Cá nhân luận làm ra chủ thể có ý thức, không bao giờ vô cảm trước bổn phận với dân tộc, không bao giờ vô tâm trước trách nhiệm với đất nước.

SỰ VẬN HÀNH CHUYỂN HÓA THÀNH PHONG TRÀO
Văn học sẽ giúp triết học vận hành chuyển kiếp, trong việc khởi hành chuyển thay ngôn ngữ, giúp luôn tốc hành qua sáng tác, để thấy ở đây văn học có thần lực vạn năng làm thay, đổi, biến hóa ngôn ngữ mạnh dạn nhất. Sung lực của văn học qua sáng tác làm rõ tính đa diện của chủ thể, với nội lực của văn học làm rõ tính da dạng của sự thật. Nếu triết học và văn học phải dùng ngôn ngữ để thể hiện, để minh chứng, nhưng triết học và văn học, mỗi nơi nói lên chân lý, lẽ phải theo cách riêng của mình, thì cả hai phải cận nhau, vì cần nhau. Phản lại sự thông minh luôn muốn chuyển hóa ngôn ngữ là các chế độ độc (độc tài, độc đoán, độc quyền, độc trị, độc đảng) vì nó chỉ dùng tuyên truyền bằng ngôn ngữ một chiều nên không bao giờ muốn thay đổi ngôn ngữ, vì nó chỉ dùng nhồi sọ nên nó cần lập đi, lập lại, nên rất dị ứng với chuyện thay, đổi, chuyển, biến trong ngôn ngữ, làm mới ngôn ngữ. Như vậy nhân trí phải rút ra một kết luận cho nhân sinh là các chế độ độc tài các chế độ toàn trị, hai loại chế độ này không sợ các phạm trù của đạo đức (trung thành, chung thủy, can đảm…) mà chúng chỉ sợ và «mất ăn mất ngủ» vì sự vận hành chuyển hóa thành phong trào. Và mỗi lần có vận hành hình thành ra phong trào là có đổi, thay, hóa, chuyển kiếp người!
CÁ NHÂN TỐT – XÃ HỘI TỐT – CƠ CHẾ TỐT – QUAN HỆ XÃ HỘI TỐT
Cái tôi chỉ là một cái của thiên hạ, là cái ta chỉ là trong một phần tử của chúng sinh, mọi cái tôi khôn đều tới từ nhân tính, kiếp một người cũng là kiếp của mọi người. Nhưng, cái tôi khôn, cái ta ngoan thì phải thêm bốn chuyện nữa để sống chung với mọi người: biết ân cần với mọi người để biết tự tôn trọng mình, biết tìm xã hội tốt để sống nhưng cùng lúc phải đấu tranh để làm tốt các cơ chế của xã hội đó. Trong cuộc sống, hãy phân tích rõ nếu bạo quyền dùng bạo lực, thì tham vọng của quyền lực không sao kiểm soát nổi các bạo hành tới từ bạo lực, tóm tắt là không bạo quyền, bạo lực nào «nắm dao đằng chuôi» cả! «Sống nay, chết mai» mà thôi! Vì bạo quyền, bạo lực, bạo hành leo thang trong mù quáng, không kềm chế nổi tham vọng của chúng. Từ đây, hãy thấy cho thấu bốn hệ vấn đề khi nhân tính đòi hỏi nhân sinh phải nhân đạo: một cá nhân tốt được quyền đòi hỏi mình sống trong một xã hội tốt, trong những cơ chế tốt qua các quan hệ xã hội tốt. Như vậy, cá nhân muốn tốt phải có cấu trúc xã hội tốt, hệ thống xã hội tốt, và sinh hoạt xã hội tốt.
BỌN KHỐNG CHẾ THAO TÚNG NGƯỜI
Nếu nhân tính thật là «cạn tàu ráo máng» với nhau, nhân sinh không có nhân tình vì «người với người coi nhau như sói» rồi! Thậm chí còn tệ hơn sói, vì nhân thế là thực trạng «cá lớn nuốt cá bé», thì sao có nhân nghĩa được! Trong một xã hội có ngàn nghề nghiệp, có trăm thành phần, nhưng chỉ có hai loại người, loại thứ nhất là loại khống chế kẻ khác, loại thứ hai là loại bị khống chế. Kẻ khống chế có quyền lực để bồi đắp quyền lợi chúng, kẻ bị khống chế là nạn nhân trực tiếp qua bóc lột, gián tiếp qua các định chế của kẻ khống chế. Chủ thuyết vốn xã hội là một mê hồn trận được chế tác ra bởi bọn khống chế để thao túng người, dùng vốn kinh tế để có vốn chính trị, dùng vốn chính trị để có vốn văn hóa, dùng vốn văn hóa để có vốn giáo dục, dùng vốn giáo dục để có vốn nghệ thuật… Ông bà ta rủa chúng là loại: «ăn tham, chết thối», ta phải hiểu ngược lại để nhìn thấu tâm địa của bọn khống chế này: «ăn tham, sống sướng». Chuyện này đang rất đúng trong chế độ độc tài, độc quyền, độc tôn, độc trị vì độc đảng trên quê hương Việt Nam!
Giải Luận: Xã Hội (P2)
Lê Hữu Khóa
Giáo sư Đại học* Giám đốc Ban Cao học châu Á * Giám đốc biên tập Anthropol-Asie * Chủ tịch nhóm Nghiên cứu nhập cư Đông Nam Á * Cố vấn Chương trình chống kỳ thị của UNESCO – Liên Hiệp Quốc * Cố vấn Trung tâm quốc tế giáo khoa Paris * Cố vấn thẩm định giáo dục và nghiên cứu đại học Bourgone-Franche-Comté * Biên tập viên tập chí Hommes&Migrations * Thành viên Hội đồng khoa học bảo tàng lịch sử nhập cư * Hội viên danh dự nhóm Thuyết khác biệt, Học viện nghiên cứu thế giới. Các công trình nghiên cứu Việt Nam học của Lê Hữu Khóa có thể tham khảo qua facebook VÙNG KHẢ LUẬN (trang thầy Khóa).