Chủ thể Việt
(từ lý thuyết luận, phương pháp luận, khoa học luận tới nghiên cứu, khảo sát, điều tra, điền dã)
Chủ giác?
Có khi phải khoanh tay tủi hờn trước sự thật
Vì bao lần nhân tâm để xẩy thai chân lý!
Có khi phải cuối đầu nhìn lại nhân dạng
Vì bao lần nhân tri để đánh mất tự do!
Có khi phải quỳ gối thấp hơn nhân dạng
Vì bao lần nhân tai đã giam cầm chủ thể!
Chủ thể Việt tộc có chân dung của nhân quyền trước bạo quyền, nhân phẩm trước tà quyền, nhân bản trước ma quyền
Triết học
Trong truyền thống triết học, từ cổ triết Hy Lạp Socrate, Platon, Aristote tới triết cận đại với Hursselle, Heidegger, Sartres cho tới tận triết hiện đại Deleuze, Derrida, Badiou… các tác giả lẳng lặng tôn trọng một quá trình lý luận có mặt vừa trong sáng tác, tác phẩm, công trình, sự nghiệp của mình ba hàm số, có lúc là hằng số, có lúc là ẩn số, đó là quy trình học thuật: sự thật, tự do, chủ thể.
Bài này, cũng xin tuân thủ theo truyền thống tốt đẹp này và đưa hiện cảnh Việt trong thảm trạng Việt trước họa thù trong giặc ngoài, có nội xâm tham nhũng đang bòn rút tận xương tủy Việt tộc, từ tài nguyên tới tiền của, có ngoại xâm cướp biển, cướp đảo trước sự ươn hèn phản chủ thể của tập đoàn độc đảng-toàn trị.
Chủ thể Việt tộc có chân dung của nhân quyền trước bạo quyền, nhân phẩm trước tà quyền, nhân bản trước ma quyền, nhân lý và nhân tính để đi tìm nhân tri và nhân trí, có nhân vị và nhân văn để tiếp nhân tâm, nhân đạo, để hiểu nhân từ, thấu nhân nghĩa…
Sử học
Bài này đi từ cổ sử tới hiện sử, các chủ thể Việt tộc xem như các vị khai quốc công thần, anh hùng dân tộc, vì dân vì nước, vì quốc vong thân… có nhiều trong sử Việt.
Sử liệu cùng sử học làm rõ sử tính, nơi mà Việt tộc đã là một minh tộc, sáng suốt trong công cuộc chống ngoại xâm để bảo vệ đất nước, đã là một dũng tộc, anh dũng trong kiên cường, dũng mãnh trong chiến đấu. Chính Việt sử sẽ tổng hợp lý thuyết luận, phương pháp luận, khoa học luận để tạo sức phản chiếu, mà thuật ngữ của thuật học phương Tây đặt tên là jeu de miroir, thuật chơi trước gương, thấy người để soi mình. Để hiểu và thấu tại sao tiền nhân Việt lại có nhiều những chủ thể lấy minh tính, dũng tính của họ để sẵn sàng hy sinh cứu quốc, rồi soi và xét tại sao lực lượng lãnh đạo độc đảng toàn trị hiện nay lại hèn với giặc, ác với dân, đặt vận mệnh dân tộc trước vực thẳm của Tàu tặc, Tàu tà, Tàu họa, Tàu hoạn, Tàu nạn…
Chính trị học
Chính trị học chủ thể hoàn toàn trái ngược với chính trị học xảo thuật, vì chủ thể được định nghĩa như cá thể nhận vai trò công dân như cá nhân có cá tính, có trách nhiệm với đất nước, có nghĩa vụ với đồng bào, có bổn phận với đồng loại. Chủ thể hoàn toàn ngược lại với các loại mua chức bán quyền. Chủ thể tuyệt đối trái chiều với các loài sâu dân mọt nước, chủ thể trực tiếp đối kháng để đối đầu với phường buôn dân bán nước.Chủ thể trong tiểu luận này có nền của hệ chủ:
- Chủ động từ đề nghị tới thảo luận, từ quyết định tới hành động.
- Chủ đích từ mục đích tới mục tiêu, từ ý định tới ý lực.
- Chủ quản từ quản lý tới quản trị, từ sáng kiến tới sáng tạo.
- Chủ trị từ chính kiến tới chính trị, từ chính ngôn tới chính luận.
- Chủ phận từ số phận hiện tại tới số kiếp trong tương lai.
Xã hội học
Xã hội học chủ thể là xã hội học hành động với sáng kiến của chủ thể trong quyết tâm thay đời đổi kiếp trước họa cảnh địa ngục của một quê hương, nơi mà cá nhân, tập thể, cộng động, dân tộc đang là nạn nhân của bạo quyền lãnh đạo, tà quyền tham quan, ma quyền tham tiền, nhưng chúng lại nhắm mắt-cúi đầu-khoanh tay-quỳ gối trước Tàu tặc, Tàu tà, Tàu họa, Tàu hoạn, Tàu nạn…
Xã hội học chủ thể của hành động dụng sáng kiến và luôn đi thêm một bước tiên quyết nữa là: sáng tạo các phương án, các đề nghị, các áp dụng… có gốc, rễ, cội, nguồn của tự do để lập lại công bằng, để tổ chức lại bác ái trong quy luật của Cộng hòa. Chính quy định của Cộng hòa đưa sáng tạo của chủ thể tới sáng lập các định hướng vì nhân quyền qua dân chủ luôn biết dựa vào đa nguyên để có đa lực, đa tài, đa trí, đa năng, đa hiệu. Sung lực của chủ thể là sự thật, tự do vì công bằng và bác ái, hùng lực của chủ thể là nhân quyền trong dân chủ luôn có đa nguyên.
Chủ luận & chủ thể
Bài này mở ra không gian triết học, sử học, chính trị học, xã hội học để tới các ngành khoa học xã hội và nhân văn đã có những đóng góp cụ thể về nghiên cứu, khảo sát, điều tra, điền dã về ba hàm số học thuật này: sự thật, tự do, chủ thể.
Các ngành khoa học nhân văn: ngôn ngữ học, văn học… có nền tảng là văn bản, cũng như các ngành khoa học xã hội: nhân học, dân tộc học có cội rễ trong điều tra thực địa, cả hai đã cống hiến những công trình chủ đạo về ba hằng số, có lúc cũng là ba ẩn số trong sự khai phá học thuật về: sự thật, tự do, chủ thể. Như vậy, chủ thể trong tiểu luận này dựa vào lý thuyết luận, phương pháp luận, khoa học luận không riêng của các ngành khoa học xã hội và nhân văn. Tại đây, lý thuyết luận, mang nội hàm lấy lý thuyết để hỗ trợ cho lý thuyết; nhận phương pháp luận, mang nội hàm nhận phương pháp để trợ lực cho phương pháp; tiếp khoa học luận, mang nội hàm tiếp khoa học để trợ luận cho khoa học.
Tiểu luận này vừa giới thiệu hệ luận (lý luận, lập luận, giải luận, diễn luận), vừa giới thiệu hệ cảnh (bối cảnh, hiện cảnh, thực cảnh, hoàn cảnh) mang thảm cảnh của xã hội Việt, dân tộc Việt, đất nước Việt hiện nay.
***
Sự thật : chân lý của chủ thể
(Định nghĩa, định đề, định luận)
Sự thật không những đứng giữa ánh sáng lại còn lan tỏa để nhập nội vào nhân thế.
Sự thật là chân trời của chân lý, từ nghiên cứu qua điều tra, từ điền dã qua kiểm tra, từ so sánh qua tổng kết, nơi mà mỗi khám phá, mỗi phát minh, mỗi kết quả đều có giá của nó, và sự thật chỉnh chu trong chân lý: “có thực mới vực được đạo“, là sự thực (sự thật) của hệ thức (kiến thức, tri thức, trí thức, ý thức, nhận thức). Chính sự thực là gốc, rễ, cội, nguồn của khoa học, luôn chứng thực để chứng minh, và sự thực là nền, cột, trụ, móng cho chân lý được ra đời và được công nhận.
Sự thật vô điều kiện trước ánh sáng của chân lý, sự thật học để hiểu, khi ta có thiện chí để học, có công cụ của tri thức đúng để tìm ra kiến thức mới và đúng về sự thật, thì sẽ hiểu mọi điều kiện cần thiết để nhìn, để thấy, để nhận và để hiểu ra sự thật. Cụ thể là ta phải biết tách chủ thể đi tìm sự thật và đối tượng đang ẩn chứa sự thật, từ đó chủ thể có thể tái tạo từ đầu tới cuối sự hình thành của đối tượng để thấy được sự thật. Nơi sự thật của con người chỉ biết vụ lợi để bảo vệ tư lợi của mình trong xung đột về quyền lợi, nơi mà mỗi tư lợi bám vào chỗ đứng cùng lúc muốn lớn lên và đe dọa các tư lợi khác thì chính tại đây xuất hiện sự thật để chỉ rõ sự xung đột đã có và thúc đẩy các lực lượng tốt trong xã hội liên kết chống lại các lực lượng xấu chỉ biết bám vào tư lợi của mình mà “thí mạng” các lực lượng khác.
Sự thật có hành trình ngay trên lộ trình chân lý, chúng ta phải biết là lẽ phải không nằm trong ý thức hệ luôn lấy ý đồ để vo tròn bóp méo sự thật. Con người phải có đầy đủ ý thức để biết là lẽ phải tới cùng với chân lý qua sự thật của sự kiện, khi sự kiện đã trở thành sự cố với tất cả tin tức, dữ kiện, chứng từ để từ đó dựng lên chân lý. Chính sự cố làm lộ ra sự thật và không hề tùy thuộc vào nhận xét chủ quan là chuyện này không thể có, chuyện kia không khả thi, chuyện nọ mang tính không thực tế, để làm thay đổi tình hình: tất cả đều là một loại ngụy biện trá hình trước sự bất lực. Tính ngụy biện tạo ra tính bao biện để kẻ có ý đồ tồi muốn chặn phương trình sự thật–chân lý–lẽ phải, thì luôn luôn sử dụng gian lý để ngoa luận: không thể có vì không khả thi và không thực tế. Lịch sử con người thì dạy cho chúng ta rất rõ là: sự cố xuất hiện để nói rõ là sự thật là sự có; biến cố hiện lên để nói lớn là chân lý rất khả thi, và biến động sẽ tới để nói mạnh lên lẽ phải rất thực tế!
Sự thật mở cửa mời lẽ phải, từ đạo lý qua đạo đức, từ luân lý qua giáo dục, từ kinh nghiệm qua trải nghiệm, nhưng kẻ đòi tự do cho lẽ phải phải trả giá cho sự liêm chính của mình. Mỗi hành vi liêm sỉ, mỗi hành động liêm minh, mỗi hành tác đều có cái giá của nó, và tự do chân chính luôn chu đáo trong chuyện: được mắt ta ra mắt người, trong đó tư lợi cá nhân không được thủ tiêu công lợi của tập thể. Chính lẽ phải đưa công bằng vào công lý, giao pháp lý cho pháp luật. Chính phương trình công bằng–công lý–pháp lý–pháp luật là phương pháp luận hỗ trợ cho định nghĩa về tự do, để tự do này không được đập, phá, thiêu, hủy các tự do khác!
Sự thật biết đứng về phía nước mắt! Sự thật trong mạng xã hội qua internet, trong đó các tin tức truyền thông, các sự cố ngoài vòng kiểm soát của chế độ độc đảng, của thể chế độc quyền, trước bị xem là ngoài lề, nhưng giờ đã trở thành chính thống, vì sự thật này ngược lại với bưng bít, với tuyên truyền, với tráo luận, với giả dối. Mạng xã hội qua internet lại còn đi xa hơn tin tức và truyền thông về sự thật của sự cố, nó còn là nơi hội tụ các đòi hỏi, các phong trào, các đấu tranh vì tự do, muốn tự do. Chính quyền độc đảng ngăn chặn internet, cấm đoán nó, truy hãm vì nó đứng chung không những phía sự thật, mà còn biết đứng về phía lẽ phải để bảo vệ các nạn nhân của bạo quyền: sự thật biết đứng về phía nước mắt!
Sự thật xuất hiện ngay trong hiện tượng, nơi mà cái thật được nhận ra qua trực quan, chính trực quan khi tổ chức lại lý trí, trao truyền cho ta một trí tuệ mới để ta tiếp cận ngày càng sát với sự thật. Sự thật là sự liên đới của các chủ quan để cùng công nhận là cái biết đã mở cửa cho cái thật xuất hiện, để sự thật tới như một chân lý có rễ sâu, gốc chắc mà không ai bứng được. Sự thật đã có từ lâu, đã có sẵn, đã có trước câu hỏi sự thật là gì? Chính cái biết là chìa khóa để mở ra không gian của sự thật để cái thật được nhập nội vào cái biết. Khi chủ thể muốn tìm ra sự thật, thì chủ thể phải là chủ thể mở: mở để sống, mở để nhận, mở để biết, mở để đón sự thật, để được sống thật, sống đúng. Sự thật mang bản thể không ở trong cái giới thiệu, cái tuyên truyền, sự thật của bản thể chính là sự vận hành mà ta thấy-nhận-hiểu qua hiện tượng.
Sự thật có trong lý luận khách quan qua tổng hợp các chứng từ để xây dựng lên tri thức khách quan, đặt sự thật vào kiến thức khách quan để chân lý được khai sáng. Trong sinh hoạt xã hội, văn hóa, giáo dục, chính trị, kinh tế… kiến thức khách quan không như trong khoa học chính xác (toán), không như trong khoa học thực nghiệm (lý, hóa, sinh). Kiến thức khách quan trong sinh hoạt xã hội, văn hóa, giáo dục, chính trị, kinh tế… được giải thích qua ngôn ngữ bình thường hàng ngày, mà không qua công thức toán, không qua thí nghiệm làm nên kinh nghiệm cho kiến thức; mà sự thật trong đời sống con người chỉ được giải thích bằng ngôn ngữ chính xác nhất: nói thật để nói đúng. Khi ta đi tìm sự thật thì đừng quên tính hỗ tương, như là lực bổ sung của hai loại rất khác nhau, đối diện nhau để bổ túc cho nhau trên lộ trình nhận ra sự thật.
Sự thật xuất hiện trong sự ngẫu nhiên, nhưng khi sự thật ra đời thì chính sự thật sẽ loại đi sự ngẫu nhiên, để trở thành sự thật của phổ quát, của vĩnh hằng, được chấp nhận mọi nơi, mọi hướng. Sự thật thường tới sau một sự cố, chính sự cố tạo cho sự thật xuất hiện. Sự thật cần kiến thức khách quan để xây dựng lại quá trình làm nó xuất hiện. Sự thật hiện hình như sự tái tạo lại cái thật để chúng ta kiểm chứng được tính trung thực của nó. Sự thật khi thì cần các kiến thức qua thực nghiệm của khoa học, có khi thì nó cần đạo diễn, cần kịch bản để tổ chức lớp lang thứ tự các dữ kiện, các chứng từ làm nên nó, để xã hội và truyền thông, để tòa án và pháp luận kiểm tra mọi phần tử, mọi chi tiết đã làm nên sự thật. Sự thật thường xuất hiện như là một sự cố ngoại lệ, phổ quát ngay trong tư duy của con người. Sự thật tới từ sự ngẫu nhiên nhưng là sự có thể, nó tới để xóa đi sự chủ quan tạm thời của con người, nó xuất hiện dẹp hẳn sự chủ quan để dựng lên sự khách quan. Sự thật mang thực chất đặc thù, ngược với thói quen, trái với phản xạ. Sự thật khi được công nhận sẽ trở thành phổ biến với kết quả tất nhiên của nó.
Sự thật của sự vận hành vừa ngầm vừa nhanh, nửa hữu hình nửa vô dạng của thân phận Việt hiện nay. Với Tàu tặc đã chiếm đất, đảo, biển của ta; với Tàu họa đang ô nhiễm môi trường, đang hủy diệt môi sinh của ta; với Tàu hoạn đang ngày ngày đầu độc dân tộc ta qua thực phẩm bẩn, hóa chất độc, đang tổ chức trên quê hương ta một mạng lưới buôn ma túy dầy đặc để truy diệt các thế hệ trẻ của Việt tộc; với Tàu nạn đang giật dây chính trị qua lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam, thao túng qua kinh tế, biển lận qua thương mại, tha hóa qua giáo dục…. Tất cả song hành cùng với các làn sóng di dân Tàu ào ạt vào đất Việt để định cư lâu dài, trong quỷ thuật trai Tàu lấy vợ Việt, sinh con lai Tàu theo cha, tạo ra một lực lượng lai đang lan tỏa sâu rộng ngay trong giống nòi Việt. Sự thật này đã cho ta nhìn thấy là số phận Việt đã là đang lâm vào tử lộ của diệt vong!
Sự thật khi nhận diện được thủ phạm trong bạo quyền qua độc tài, tham nhũng qua tham quan, nhận diện chân lý để chứng minh các phong trào dân oan là hậu quả của chuyện trộm, cắp, cướp, giật của bọn bạo quyền thông đồng với bọn thầu đất. Chính nạn nhân giờ đã trở thành chủ thể tự do dầy cá tính bảo vệ sự thật để bảo toàn chân lý, bảo hành lẽ phải. Phương trình sự thật-chân lý-lẽ phải là rễ của đạo lý, gốc của luân lý, cội của đạo đức, giờ đã đứng về phía nạn nhân, đã đứng về phía nước mắt, đã đứng về phía nhân quyền!
Sự thật lột mặt nạ sự xảo trá, chẳng hạn như chuyện chống tham nhũng, được mệnh danh là chiến dịch đốt lò của tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng của Đảng Cộng Sản Việt Nam, nhưng thực chất chỉ là chuyện tranh giành quyền lực để thu tóm quyền lợi giữa các nhóm lợi ích, mà thực chất chỉ là những mafia, sống theo phản xạ đám, đàn, bầy như âm binh, chọn lãnh địa đảng để thao túng toàn xã hội, bòn rút tới cạn kiệt tài lực của quốc gia, nguyên khí của Việt tộc. Chúng cướp quyền lực trước để cướp của dân sau, thanh trừng nhau trước trong nội bộ để dễ dàng thanh toán chuyện trộm, cắp, cướp, giật tài nguyên đất nước, tiền tài dân tộc, vốn liếng xã hội sau đó. Sự thật có mặt trong phân tích, trong giải thích, trong chứng minh là độc tài dựa độc đảng để có độc quyền, để tiếp tục được lạm quyền, tức là còn độc trị thì không sao diệt được tham nhũng.
Sự thật vạch mặt nạ các thỏa thuận ngầm, các thỏa hiệp lén, các thông đồng đi đêm bất-chính-vì-bất-lương của các mafia đang chia chác quyền lực để chia phần quyền lợi, để trục lợi, để nạo ruột các công trình của chính phủ. Với chính sách cướp đất giữa ban ngày qua đạo luật quái thai: “đất là sở hữu của toàn dân”, “do chính phủ quản lý” và tất nhiên là “do đảng lãnh đạo”, trong đó người dân chỉ có quyền “sử dụng đất”, “theo thời hạn”, và đất giờ thành các miếng mồi để các dã thú với thú tính của mafia cấu kết với nhau để cướp của dân. Sự thật vạch mặt bọn dã thú thứ nhất là các lãnh đạo dùng chiêu đểu “đổi đất lấy hạ tầng”, sau đó trao các miếng mồi đất qua tham nhũng cho loại dã thú thứ hai là các chủ thầu làm hạ tầng trong dối trá, xây dựng cao ốc trong man trá với giá gấp hàng trăm lần so với giá đền bù cho dân. Sự thật vạch mặt chỉ tên các lãnh đạo Bộ Công An, Bộ Quốc Phòng, Bộ Tài Nguyên và Môi Trường chính là các dã thú chúa: có quyền lực trong chính sách lẫn trong quy hoạch, có quyền lợi trong xóa nhà dân đen lẫn trong xóa sổ dân oan, để được giành phần rồi chia lời. Sự thật biết lột trần sự man trá.
Sự thật là nền của tri thức, chế tác ý thức trong nhân tính vì nhân phẩm, đó là tự do của kiến thức liêm chính đi tìm nhận thức đúng về cuộc sống có chọn lựa trong sạch. Nhưng quá trình minh bạch này đang bị tha hóa nặng nề về các lãnh đạo giáo dục bất tài nhưng có quyền lực qua độc tài dựa trên độc đảng của Đảng Cộng Sản Việt Nam. Nếu họ sáng suốt thì họ sẽ phải hiểu: đối lập của ngu dân chính là tự do. Sự thật là gốc để xây dựng lý tưởng được lý trí quản lý, vì kiến thức khi trở thành ý thức mang giá trị của lý tưởng dùng kiến thức phục vụ nhân sinh, chính giá trị lý tưởng lấy kiến thức phục vụ đồng loại, thăng hoa nhân loại đang bị thối nát hóa đến cùng cực trong một nền giáo dục đã rơi xuống vực sâu của bóng tối tráo, lừa, lận, gian với hệ giả: học giả, thi giả, điểm giả, bằng giả.
Lê Hữu Khóa
(13/12/2019)
Giáo sư Đại học Lille, Giám đốc Anthropol-Asie, Chủ tịch nhóm Nghiên cứu Nhập cư Đông Nam Á, Cố vấn Chương trình chống Kỳ thị của UNESCO–Liên Hiệp Quốc, Cố vấn Trung tâm quốc tế giáo khoa Paris.
Thành viên hội đồng khoa học Viện nghiên cứu Đông Nam Á, Hội viên danh dự ban Thuyết khác biệt, Học viện nghiên cứu thế giới.
Các công trình nghiên cứu việt nam học của giáo sư Lê Hữu Khóa, bạn đọc có thể đọc và tải qua Facebook VÙNG KHẢ LUẬN-trang thầy Khóa.