Bạn thân

Hoa Kỳ là xứ có luật pháp rất nghiêm minh. Nhưng dù luật pháp nghiêm minh như thế nào thì những ông quan tòa hoặc bồi thẩm đoàn là người áp dụng luật pháp nghiêm minh đó cho hợp tình, hợp lý.

Đa số thường là công lý xảy ra ở các tòa án Mỹ. Một số rất ít, có người đi tù bị oan. Một số ít khác, hoàn toàn không đi tù dù rằng giết người và được giới luật sư dùng lý luận để thuyết phục thẩm phán là không nên cho đi tù.

Gần đây trên mạng xã hội có nói đến chuyện sách nhiễu tình dục trẻ em của một quan chức nào đó ở VN. Cũng cùng thời gian đó, tại New York, quan tòa xử vụ một anh lái xe bus hãm hiếp một đứa bé 14 tuổi 10 năm tù giam (tức là không đi tù) với lý do là chỉ hãm hiếp một đưa bé thôi cho nên bản án chỉ là tù treo ⁽¹⁾.  Bố mẹ của đứa bé chắc chắn rất buồn trước vụ án bởi công lý đã bị chà đạp một cách trắng trợn qua quyết định của quan tòa.

Một vụ án khác tại tiểu bang Florida, một thanh niên chạy ngược chiều tạo ra tai nạn xe làm chết ba người. Thế nhưng ông thẩm phán cho đi tù 10 ngày, trong vòng 10 năm. Có nghĩa là mỗi năm đi tù một ngày trong ngày xảy ra tai nạn ⁽²⁾.

Tại tiểu bang Texas, cậu bé dưới 18 tuổi, uống rượu say và lái xe, làm chết 4 người. Tuy nhiên luật sư cho rằng đứa bé này vì gia đình giàu có, được chìu chuộng quá nhiều nên không biết cái gì đúng hay sai. Từ lý do đó, ông thẩm phán cho tù treo 10 năm ⁽³⁾.

Hình như tất cả những vụ án mà người bị tội được ban thưởng hình phạt rất là “vô lý” này toàn là vụ được xử do vị thẩm phán quyết định chứ không có sự tham dự của bồi thẩm đoàn. Và những vụ như thế nào, nạn nhân hoàn toàn không thưa kiện dù rằng hình phạt cho người phạm tội hoàn toàn không có công lý. Xem ra luật pháp ở Mỹ đã cho vị thẩm phán toàn quyền quyết định bản án mà không cần quan tâm đến vấn đề công lý cho nạn nhân hay không.

Những ai quan tâm đến một Việt Nam mới ở tương lai, nếu quan tâm đến một sự công bằng cho bị cáo lẫn nạn nhân, cần phải rút bài học kinh nghiệm để tạo ra một nước Việt nhìn vấn đề ở dạng tổng thể chứ không phải chỉ giải quyết những vụ án dựa vào cảm tính cá nhân của vị thẩm phán hay của bồi thẩm đoàn.

Trần Thị Lan Anh

Tháng 5 năm 2019 (Việt Lịch 4898)

1. https://www.yahoo.com/huffpost/school-bus-driver-raped-student-no-prison-150948505.html
2. https://www.insideedition.com/florida-man-who-killed-3-crash-will-only-serve-10-days-jail-i-feel-disrespected-says-victims-mom
3. https://www.nydailynews.com/news/national/affluenza-teen-ethan-couch-due-back-court-article-1.1602998#