Cô Linh đã thực hiện một thử nghiệm đối thoại vòng tròn. Một chương trình dài hơn 3 tiếng rưởi cho chủ đề Hòa Hợp Hòa Giải.
Tại sao phải gọi là đối thoại vòng tròn? Đây cũng là một hình thức của những buổi họp mặt trong một tinh thần để đối thoại, trao đổi cùng nhau học hỏi. Vòng tròn không có ai trên, ai dưới. Vòng tròn tượng trưng cho một sự bình đẳng bởi nếu một cá nhân rút ra khỏi vòng tròn thì cái vòng tròn đó không còn gọi là vòng tròn. Vòng tròn đó cũng giống như hình cái trống đồng của người Việt, cũng với vòng tròn với người và thú. Đây là tính bình đẳng của vòng tròn.
Chúng ta học hỏi gì từ buổi đối thoại đó trong những người tham dự?
Người điều phối buổi đối thoại cũng là một trong cái vòng tròn đó. Trước khi buổi đối thoại diễn ra, người điều phối đã nói rõ những luật cần phải quan tâm của những người trong vòng tròn tham dự buổi đối thoại. Đây là điều mà 50 năm qua, chúng ta chưa thấy ở những tổ chức sinh hoạt gọi là hội thảo của người Việt.
Mỗi cá nhân tham dự cần phải có một vật để gọi là vật nói. Có nghĩa là khi mình đưa cái vật nói lên tức là mình muốn nói và khi mình nói thì mọi người khác phải im lặng lắng nghe chứ không phải nhảy vào, ngăn cản lời nói của người đã được nói. Hình ảnh này làm chúng ta nhớ đến buổi học ở trường. Mỗi khi muốn phát biểu ý kiến, học trò luôn luôn đưa tay lên để được thầy chỉ định là đến phiên mình được nói.
Trong cái vòng tròn đối thoại này, nếu ai đó đưa vật nói lên trước thì người đó có quyền nói trước chứ không có chuyện kính lão đắc thọ. Người nói phải nói trong khoảng thời gian nào đó, vào đúng chủ đề (hay câu hỏi) mà người điều phối đã đưa ra. Dĩ nhiên trong hơn ba tiếng đối thoại vòng tròn (một thử nghiệm mà cô Linh đã nói từ lúc đầu), có người đã không đi thẳng vào câu hỏi đã đặt ra. Tuy nhiên vì tế nhị, cô Linh vẫn im lặng để cho người nói phát biểu ý kiến.
Trong kỳ thử nghiệm này, người xem sẽ thấy có người tham dự không chịu nhìn vào màn ảnh hầu quan sát những người trong vòng tròn để xem đã đến mình nói chưa, hay ai đó đã đưa vật nói lên trước mình và mình im lặng chờ đến mình.
Người nói xong thì chuyển vật nói đến người khác theo thứ tự của vòng tròn. Tại sao phải theo thứ tự của vòng tròn? Để khỏi phải quên ai đó đã chưa được phát biểu cho câu hỏi đặt ra. Dù rằng cái vòng tròn này nhỏ (khó có chuyện quên ai đó chưa nói), nhưng cái nhỏ đó là cái để thử nghiệm cho một vòng tròn lớn hơn. Luật phải áp dụng để trở thành một công thức. Đã nói là công thức thì có thể áp dụng cho vòng tròn lớn và nhỏ giống nhau.
Đối thoại trong cái vòng tròn để mọi người trong cái vòng tròn đó tham dự vào cuộc đối thoại, chứ không phải đến để lắng nghe. Dĩ nhiên, nếu câu hỏi nào mà người tham dự không muốn trả lời vì lý do nào đó, thì người tham dự có thể giữ im lặng và giao vật nói đến người khác. Quyền giữ im lặng được tôn trọng bởi không phải bất cứ câu hỏi nào, người tham dự có trải nghiệm hay hiểu biết để trả lời.
Đa số người ta làm những clip youtube ngắn để thu hút người nghe. Tuy nhiên trong cái đối thoại vòng tròn này được kéo dài hơn ba tiếng rưởi và số người xem lên đến 33 ngàn trong hai tuần lễ. Bao nhiêu người thực sự xem hết trên ba tiếng đó? Những ai quan tâm về chủ đề của cuộc đối thoại, hoặc quan tâm về thử nghiệm vòng tròn của đối thoại sẽ theo dõi hết để quan sát, để nhận định và từ đó học hỏi cho chính bản thân.
Có những chủ đề bàn sâu, bàn rộng thì không thể nào làm trong vòng một tiếng. Cho nên trong cái vòng tròn đối thoại với chủ đề cô Linh đưa ra, với những câu hỏi được đặt ra cho người tham dự, cho thấy giới trẻ của thời đại hôm nay đã làm khác, làm hiệu quả hơn cha anh mình trên lãnh vực phương cách đối thoại và người tham dự đã sẵn sàng bỏ thời gian hơn ba tiếng rưởi, nói lên những ưu tư của mình cho đất nước và dân tộc.
Cũng trong buổi thử nghiệm vòng tròn đối thoại đó, người nghe thấy được sức mạnh của tinh thần yêu nước, quan tâm đến dân tộc, xã hội, đất nước Việt mà những người tham dự trong cái vòng tròn đã bỏ nước ra đi. Họ có quyền quên Việt Nam. Nhưng không. Họ như những cha anh trước họ, những người đã rời xứ sở mình sau năm 1975, vẫn quan tâm đến đất nước và dân tộc mình. Sự quan tâm đó đã tạo ra những nước mắt trong cuộc đối thoại. Điều đó cho thấy trái tim của những người tham gia cuộc đối thoại yêu đất nước như thế nào.
Người viết bài này cũng đã từng khóc và dù đã lớn tuổi, đôi khi nhìn một hình ảnh nào đó ngoài xã hội, ngay cả nhìn thấy sự xúc động của cô Linh, Thảo, và Nghiên; người viết đồng cảm và đã khóc trong lòng của chính mình. Đồng cảm vì ở lứa tuổi đó người viết cũng đã rơi nước mắt như chính họ.
Niềm tin vào tuổi trẻ Việt sẽ xây dựng lại đất nước, xây dựng lại nền tảng Con Người Việt ở tương lai mạnh mẽ hơn. Trong cuộc thử nghiệm vòng tròn đối thoại của cô Linh, đã hiện lên tư tưởng Lý Đông A bởi những người tham dự đã hiểu rằng, tất cả vấn đề phải bắt đầu từ chính mình, tạo cho chính mình một suy nghĩ độc lập, tự chủ, tự giác ngộ để nhận diễn rõ thật-giả. Người tham dự biết rằng khả năng hiểu biết của mình vẫn có giới hạn cho nên cần lắng nghe, tiếp tục học hỏi để nâng sự hiểu biết của mình. Đây chính là tinh thần của Tu Dưỡng Thắng Nhân mà Lý Đông A có nói đến.
Vũ Hoàng Anh Bốn Phương
Tháng 5 năm 2025 (Việt lịch 4904)