Là người Việt Nam sống tại hải ngoại rất quý trọng những người đấu tranh trong nước, sẵn sàng đi tù để chống lại những bất công, những giả dối, những tuyên truyền đi ngược lại với sự thật. Đây là những điều mà một Con Người có chữ Nhân sẵn sàng đứng lên hy sinh kinh tế, và gồm cả mạng sống để đấu tranh chống lại áp bức, giả dối.
Câu hỏi đặt ra là những người đấu tranh tại Việt Nam cũng như ở ngoài Việt Nam, mục đích chính đấu tranh cho cái gì? Dĩ nhiên đấu tranh cho xã hội tốt hơn. Nhưng xã hội có từ đâu? Phải chăng từ Con Người?
Không có Con Người sẽ không có xã hội. Vậy thì cuộc đấu tranh hôm nay là để có những Con Người tốt lãnh đạo xã hội nhằm mục đích tạo dựng một xã hội tốt. Tiếc rằng một số người đấu tranh không nhìn vào Con Người — từ đó họ sẵn sàng tung hô, yếu quý một lãnh đạo ở ngoài đất nước mà họ đang sống.
Một cá nhân, dù ở một đất nước độc tài hay dân chủ, nếu không có những yếu tố Nhân (Nhân Bản, Nhân Sinh, Nhân Đạo, Nhân Tâm, Nhân Tri, Nhân Trí, Nhân Chủ) thì họ không bao giờ đặt quyền lợi đất nước lên trên quyền lợi cá nhân. Lịch sử đã chứng minh, Hitler — cũng với cái dù dân chủ để tạo ra cuộc diệt chủng người Do Thái; tạo ra chiến tranh thế giới bởi Hitler tôn thờ chủ nghĩa dân tộc, xem dân tộc mình thông minh hơn dân tộc khác.
Tại Mỹ, dưới thời của Trump, bao nhiêu báo chí đưa ra những dối trá, có nói không, không nói có của Trump. Người Mỹ chỉ nghĩ cái mình muốn với lời hứa hẹn cho nên sẵn sàng chọn một cá nhân gian dối, thiếu chữ Nhân vào vị thế lãnh đạo. Điều này một cá nhân ở cái thời hình thành hiến pháp Mỹ, ông Thomas Paine đã nhìn thấy và lên tiếng chống lại chế độ Dân Chủ Cộng Hòa với sự nhận định “thể chế Cộng Hòa có thể dễ dàng khuất phục trước chế độ chuyên chế dân túy (Republic could easily succumb to populist tyranny)” (The Life and Death of Democracy, John Keane). Ông Paine đưa ra thí dụ của lịch sử là ở thế kỷ thứ 17, người đánh cá Thommaso Aniello đã lợi dụng dân túy để trở thành nhà độc tài, cướp đi các quyền tự do của người khác. Viễn kiến của ông Paine đã xảy ra ở 2016 & 2024.
Điều mâu thuẫn ở những người đấu tranh cho Việt Nam dân chủ, họ chống lại giả dối, độc tài, phản dân chủ nhưng họ sẵn sàng ủng hộ và tung hô một cá nhân có đầy đủ bản chất mà họ chống lại. Tại sao thế? Đơn giản họ không quan tâm về mặt Con Người. Họ chỉ nhìn bề ngoài, với những lời nói cũng giống như những lời tuyên truyền của cộng sản nhưng họ tin đó là lời nói thật. Xem ra sự đấu tranh của những người gọi là tù nhân lương tâm cần phải xét lại.
Bạn không nhìn ra Con Người của người lãnh đạo, bạn không nhìn ra bản chất của con người lãnh đạo, bạn không phân biệt được đạo đức là nền tảng cần có của một người lãnh đạo thì tất cả những gì bạn đấu tranh chỉ là sự giả tạo bởi bạn sẽ không nhìn ra được chính bạn khi bạn cầm quyền. Nhìn người khác mà không thấy được cái xấu thì làm gì bạn có đủ khả năng để nhận diện cái xấu, cái độc tài trong con người của bạn?
Một Việt Nam tự do dân chủ xem ra còn lâu lắm mới có thể thực hiện khi những người đấu tranh thiếu bản lãnh để nhận diện Con Người thật của một lãnh đạo, xem thường đạo đức của lãnh đạo, xem sự nói dối là chuyện chấp nhận miễn sao đạt được mục đích. Phải chăng cộng sản cũng dùng chính sách “vì mục đích bất chấp thủ đoạn” và kết quả ra sao đã rõ. Xem thường bài học lịch sử là một hành động tự sát cho chính bản thân và xã hội.
Trần Thị Lan Anh
Tháng 12 năm 2024 (Việt lịch 4903)