Sau gần 50 sống trên đất Mỹ, người Việt (hay Mỹ gốc Việt) học được gì qua sinh hoạt dân chủ? Là một trong ba cộng đồng thiểu số tại Mỹ chống lại quê hương đang bị cai trị bởi chế độ cộng sản (còn lại là Trung Hoa và Cuba). Tìm hiểu về sinh hoạt dân chủ cũng là ước mơ xây dựng nền dân chủ tương lai trên quê hương sau này. Nhưng hiện tình Cộng Đồng Việt Nam (CĐVN) tham dự sinh hoạt chính trị Mỹ đã nói lên điều gì?
I. Truyền thông
Trong phạm vi địa phương
CĐVN có rất nhiều trang mạng, đa số là do một (one man show) hay vài người phụ trách và chú trọng chuyện xảy ra tại VN hơn là địa phương đang sống. Còn các báo trong CĐVN có hai loại (1) chỉ chú trọng quảng cáo, tin tức là cóp nhặt trên mạng, truyện nhảm và không chịu trách nhiệm thông tin đúng, sai. (2) Có chủ nhiệm, chủ bút, ký giả, phóng viên chạy tin, phỏng vấn… tin tức, bài vở có kiểm soát nhưng phần bình luận vẫn còn phải học hỏi. Đài phát thanh và truyền hình cũng vậy chỉ khác là có lời nói, hình ảnh xuất hiện cho bà con thưởng thức. Đặc biệt là có phần mời các nhân vật “chuyên gia” để thảo luận các đề tài thời sự nóng bỏng. Tiếc rằng các “chuyện gia” có trình độ chuyên môn nhưng thiếu trình độ lý luận (phải chăng vì VN không chú trọng đến triết học?). Cả đôi bên người hỏi và trả lời nhiều khi không giữ được đâu là gốc, ngọn của vấn đề. Nhất là khi bình luận thì thiếu cân bằng vì chỉ nhìn một chiều, nặng thành kiến, chủ quan, nhiều cảm xúc, thiếu chuẩn bị…. Đã là thông tin để hướng dẫn quần chúng mà vẫn không chịu học tập, cải tiến (cho dù đã thay đổi rất nhiều so với thời 1980s) so với xã hội Mỹ sau 5, 10 năm thay đổi rất nhiều.
Trên phạm vi quốc tế
Trong khi các CĐVN tại các quốc gia khác chú trọng đến thay đổi chính trị tại Mỹ thì CĐVN tại Mỹ lại chú trọng đến chuyện VN, chiến tranh tại Miến Điện, cách mạng tại các nước Trung Đông…. Pháp và Mỹ là hai nước có trách nhiệm liên quan đến cuộc chiến tại VN. Vấn đề này sẽ được đề cập khi VN trở lại với sinh hoạt dân chủ. CĐVN tại hai quốc gia này cần tham dự vào sinh hoạt chính trị địa phương để có tiếng nói sau này. Sự học tập sinh hoạt dân chủ cũng sẽ giúp VN xây dựng dân chủ khi không còn cộng sản. Sự lên tiếng của CĐVN tại Pháp, Úc về sinh hoạt chính trị Mỹ hoàn toàn không thích hợp nếu không nói là sai lầm, thiếu sót, thơ ngây. Bài học 1980s khi CĐVN tại Mỹ, Pháp giải quyết vấn đề VN đã cho thấy tinh thần cục bộ, thiếu kiên nhẫn trong sinh hoạt chính trị. Đến bao giờ chúng ta có thể nói thẳng với nhau về tương lai VN? Là một nước nhỏ trong vùng Đông Nam Á với cộng đồng hải ngoại nhỏ trong quốc gia lớn thì chúng ta có tầm nhìn quốc tế như thế nào? Chúng ta chê cộng sản Việt Nam đu dây giữa Mỹ-Trung Cộng nhưng lập trường của chúng ta ra sao?
Cộng Đồng Việt Nam và chính trị Mỹ (P2)
Trần Công Lân
Tháng 8 năm 2024 (Việt lịch 4903)