Thành phố toàn cầu
Phân tán rộng để chuyển động mau, vừa căng rộng, vừa đào sâu, làm sản sinh ra các thành phố toàn cầu (đô thị toàn cầu) có không gian động với địa lý tập trung, trong chiến lược địa hình và địa thế có các trung tâm dịch vụ lớn tạo lực dây chuyền cho đầu tư quốc tế, đa năng và đa chủng, theo quy luật nhập cư và nhập nghiệp. Nhưng đa dạng hóa dịch vụ có thể sinh ra đa dạng hóa bất công về lương bổng và lợi tức giữa các chuyên gia quốc tế và nhân viên địa phương trong cùng một nghiệp vụ. Các thành phố toàn cầu này với không gian động trong địa lý tập trung, làm xuất hiện một loạt những thành phố toàn cầu với đầy đủ những chức năng kinh tế, tài chính, thương mại, truyền thông trong hạ tầng kiến trúc với sự hỗ trợ năng động của thượng tầng kiến trúc của các chính quyền thông minh. Những thành phố toàn cầu này nhận những dịch vụ mới từ quản lý hành chính tới tổ chức đầu tư quốc tế cùng lúc đào tạo liên tục các chuyên viên truyền thông để thích ứng với yêu cầu mới và phức tạp của mạng. Trong Châu Á hiện nay, Ấn Độ và Trung Quốc hiểu rất rõ quy luật này trong quá trình xây dựng dịch vụ các thành phố lớn. Những hệ quả mới từ các thành phố toàn cầu này là tiếp nhận những cơ chế mới của quá trình toàn cầu hoá từ kinh tế tới văn hoá, là nơi tập trung vốn tài chính cũng là nơi kích thích đầu tư bằng quá trình tăng trưởng các mạng nối giữa các thành phố toàn cầu nhằm tạo tiềm lực mới rồi khả năng mới, để khai thác triệt để các sáng kiến và các sáng tạo trong các phương pháp luận tổ chức mạng nối quốc tế. Các thành phố toàn cầu này tự tạo cho mình một không gian truyền thông mạnh và tác động thẳng vào cách định hình địa lý dịch vụ tập trung mà không tuân theo quy luật của tổ chức lãnh thổ, biên giới, hành chính theo lối cũ của các chính quyền độc đoán. Toàn cầu hoá tạo song song hai luồng sinh hoạt: sức mạnh truyền thông toàn bộ của mạng hỗ trợ vận tốc cao cho kinh tế, thu ngắn mọi khoảng cách; nơi mà kinh tế doanh nghiệp toàn cầu bảo trợ sự xuất hiện các thành phố toàn cầu, đảm bảo mọi dịch vụ quốc tế với tính năng động vốn đầu tư tập trung. Các luồng sinh hoạt này không mâu thuẫn nhau, không đối chọi nhau, mà ngược lại bổ xung cho nhau về nguồn vốn, nguồn dịch vụ và nguồn nhân viên. Những chỉ báo để nhận diện ra các thành phố toàn cầu này là nằm trong vùng có cường độ xuất nhập khẩu cao; tập trung khoa học kỹ thuật truyền thông cao; mật độ sinh hoạt kinh tế được hỗ trợ mạnh bởi lực lượng lao động dày đặc; có địa thế chiến lược trong phát triển kinh tế toàn cầu; có tính năng động trong giải quyết dịch vụ liên quốc gia…. Toàn cầu hoá đang được định hình về địa hình và địa thế qua các thành phố toàn cầu này, những thành phố này được xem như là những cửa mở của thế giới, từ tài chính tới kinh tế, từ dịch vụ tới truyền thông, từ luật pháp tới văn hoá…. Các thành phố toàn cầu trở thành những trung tâm dịch vụ trong dây chuyền đầu tư với các tính năng động của những hệ thống đô thị siêu quốc gia; những thị trường tập trung các chuyên viên đẳng cấp quốc tế; những chuyên môn hoá dịch vụ kinh tế, tài chính, pháp lý quốc tế. Các thành phố toàn cầu này sinh hoạt trên lãnh thổ một quốc gia nhưng không còn hoàn toàn lệ thuộc vào guồng máy cơ chế quốc gia. Các thành phố toàn cầu này tổ chức ra những liên minh mới tạo ra những khu vực mới về tự do trao đổi để củng cố thế toàn cầu của mình. Tính tự chủ của các thành phố toàn cầu này dựa thẳng lên luật quốc tế hiện hành, có tiếng nói uy tín trên thế giới và tác động ngược trở lại trên chính quyền và cơ chế quốc gia sở tại. Sài Gòn là thành phố nhanh nhạy về các quy luật này, nhưng vẫn còn quá chậm, quá vụng, không những so với Thượng Hải, mà còn vụng chậm hơn Bangkok.
Thành phố toàn cầu là mạng nối các sáng kiến mới về kinh tế, chỗ dựa các khuynh hướng lớn về đầu tư, nơi hẹn các liên minh mới về tổ chức dịch vụ, mang tính năng động siêu quốc gia về tài chính, chuyển động nhanh về khoa học truyền thông, có sức thu hút nhân lực và nhân lực cao, không còn là một không gian giới hạn, mà là một cơ cấu đô thị phức tạp. Vì không còn là một không gian của một quốc gia hay một địa phương mà đã đứng ngoài, có khi đứng trên quy hoạt của quốc gia hay địa phương, vì không còn là một không gian của một dân tộc, một văn hoá, một truyền thống mà của nhiều nguồn văn hiến, nhiều vùng văn minh, nhiều khu vực văn hóa khác nhau. Thành phố toàn cầu là không gian phối hợp giữa đại mô và vĩ mô qua không gian phối hợp giữa tăng lực đầu tư và tăng lực chứng khoán, không gian này là gạch nối giữa các trung tâm tài chính quốc tế. Các chuyên gia về toàn cầu hóa đã phân dạng và định dạng ba loại thành phố toàn cầu:
*Thành phố toàn cầu đã lớn: New York, Londres, Tokyo, Paris, Francfort, Zurich, Amsterdam, Los Angeles, Toronto, Sydney, Hong Kong.
*Thành phố toàn cầu đang lớn: Pékin, Shanghai, New Delhi, Bombay.
*Thành phố toàn cầu sắp lớn: Bangkok, Taipei, Sao Paulo, Mexico…
Các chuyên gia nghiên cứu về Việt Nam hiện nay chưa thấy có một văn bản nào của chính phủ, của chính quyền, của ĐCSVN để chứng minh là lãnh đạo hiện nay có ý thức đầy đủ về phương hướng phát triển đất nước qua quá trình này. Thành phố toàn cầu có vai trò không những trong đầu tư mà cả trong đào tạo, nơi mà đầu tư cao cho bất động sản cho dịch vụ quản lý, truyền thông, kế toán đi song hành với đầu tư cao cho kỹ thuật truyền thông trong tạo mạng, nối mạng, nhập mạng, và không quên đầu tư cao cho đào tạo chuyên viên có kỹ năng khoa học và tầm cỡ quốc tế. Thành phố toàn cầu xử lý các vấn đề cụ thể sau đây: có lực lượng chuyên viên trình độ quốc tế; có vai trò trong thị trường đầu tư và sản xuất toàn cầu; có sức hút trực tiếp vốn bên ngoài và không bị trì trệ hành chính bên trong đe doạ. Vì các thành phố toàn cầu có khả năng tổ chức dịch vụ ngày càng phức tạp, để có tổ chức chiến lược kinh tế rành mạch được hỗ trợ bằng pháp lý quốc tế, từ đó tạo ra sức hấp dẫn cao về hiệu quả và giá cả trong dịch vụ quản lý. Thành phố toàn cầu cũng là nơi đa dạng hóa bất công xã hội với những bất bình đẳng mới: bất bình đẳng về lợi tức giữa các chuyên ngành, bất bình đẳng về lương bổng giữa các chuyên môn; bất bình đẳng về giá sinh hoạt giữa trung tâm và ngoại biên. Vì các thành phố toàn cầu này là nơi: thu hút nhân công cao với giá lao động rẻ; thu hút chuyên viên cao với lương bổng cao; thu hút nhập cư, tạo ra vấn đề di dân gay gắt với những bất ổn mới: sự cạnh tranh giữa những lực lượng công nhân nghèo về lương bổng; dịch vụ tin học truyền thông càng cao, giá thành về dịch vụ hành chính và quản lý càng thấp, dịch vụ truyền thông, hành chính và quản lý càng nhạy, càng mạnh, các lực lượng lao động không chuyên môn càng bị đe doạ. Các thành phố toàn cầu hiện nay không phải là những trung tâm thuận lợi cho phát triển văn hoá và sáng tạo nghệ thuật, các tập đoàn doanh nghiệp siêu quốc gia vẫn xem những thành phố này công cụ tổ chức để tạo lợi nhuận.
Trong chiến lược làm quỵ cụt Việt Nam qua ô nhiễm môi trường, qua khống chế kinh tế, qua áp đảo thương mại từ tiêu thụ tới sản xuất cấp vĩ mô, các chuyên gia Việt tộc phải chú ý thêm nữa đường dây hối lộ của Trung Quốc qua các hệ thống hành chính và cơ chế của các thành phố lớn hiện nay của đất nước ta; nơi mà các lãnh đạo tham ô, các cán bộ tham nhũng không những để “đất trống” bất động sản cho các tập đoàn Trung Quốc, mà còn để “đất hoang” cho các dịch vụ quốc tế của các tập đoàn này. Chuyện hệ thống truyền thông Việt Nam luôn bị phá rối, luôn bị tấn công là những chỉ báo rành mạch về sự chuẩn bị có xếp đặt của Trung Quốc trong giả thuyết thôn tính Việt Nam.

Toàn cầu hoá nhân quyền, toàn cầu luận Việt tộc (P9)

Lê Hữu Khóa
Giáo sư Đại học* Giám đốc Ban Cao học châu Á * Giám đốc biên tập Anthropol-Asie * Chủ tịch nhóm Nghiên cứu nhập cư Đông Nam Á * Cố vấn Chương trình chống kỳ thị của UNESCO – Liên Hiệp Quốc * Cố vấn Trung tâm quốc tế giáo khoa Paris * Cố vấn thẩm định giáo dục và nghiên cứu đại học Bourgone-Franche-Comté * Biên tập viên tập chí Hommes&Migrations * Thành viên Hội đồng khoa học bảo tàng lịch sử nhập cư * Hội viên danh dự nhóm Thuyết khác biệt, Học viện nghiên cứu thế giới. Các công trình nghiên cứu Việt Nam học của Lê Hữu Khóa có thể tham khảo qua facebook VÙNG KHẢ LUẬN (trang thầy Khóa).