Sinh hoạt của loài người là sinh hoạt phức tạp bởi người xưa thường nói “chín người mười ý”. Nếu 9 người ngồi lại và có 10 ý khác biệt thì phải giải quyết ra sao?
Trả lời câu hỏi bên trên thì cần phải hiểu cái gốc của vấn đề đó là Con Người. Chỉ khi nào chúng ta trở về cái gốc của Con Người, tìm hiểu rõ ràng về bản chất của Con Người để dựa vào đó sắp sếp công việc và thuyết phục mọi người có thể cùng nhau làm việc — dù có ý kiến khác biệt nhau.
Trong công cuộc đấu tranh cho một Việt Nam tự do dân chủ — nếu không hiểu rõ bản chất của Con Người thì những dự định, những đề án đưa ra đôi khi chỉ là ngọn mà không phải là gốc để giải quyết vấn đề. Nếu đấu tranh mà chỉ nhắm vào ngọn thì kết quả sẽ thất bại hoặc cho dù có thành công rồi cũng sẽ thất bại.
Xã hội là tập hợp nhiều thành phần trong xã hội với nhiều trình độ khác nhau. Mỗi thành phần đóng một vai trò quan trọng trong bộ máy sinh hoạt của xã hội. Phải hiểu từng thành phần trong xã hội và vai trò của những thành phần đó để biết khi nào cần từng thành phần trong xã hội tham dự. Lúc chưa cần thì phải chuẩn bị vận động các thành phần chưa cần để khi cần đến thì không cần phải tốn thời gian vận động.
Các thành phần trong xã hội
Có thể chia sinh hoạt của Con Người ra hai thành phần: thành phần hoạt động và thành phần thụ động. Cả hai thành phần này có thể biến dạng tùy theo hoàn cảnh và môi trường. Có nghĩa là thành phần hoạt động có thể trở thành thụ động và ngược lại thành phần thụ động có thể trở thành hoạt động. Nắm rõ nguyên lý này để luôn luôn chuẩn bị tinh thần hầu có thể đối phó với từng thành phần trong công việc chung của xã hội, đất nước, hay tổ chức.
Thành phần hoạt động
Đây là những con người quan tâm đến sinh hoạt của thiết kế và chấp hành nhân sinh. Thành phần này là thiểu số trong xã hội. Tuy là thiểu số nhưng thành phần này đóng góp công sức rất lớn trong tiến trình xây dựng một xã hội lành mạnh hay không lành mạnh (nếu thành phần chỉ quan tâm đến cá nhân, đảng mình mà không quan tâm đến xã hội).
Thành phần này là những cá nhân, những đoàn thể xã hội dân sự, các đảng phái chính trị. Thành phần này hiện diện ở tất cả mọi mặt trong sinh hoạt của xã hội từ thiện nguyện, văn hóa, khoa học, sử học, văn học, tôn giáo, chính trị, môi sinh, truyền thông, nhân quyền, y tế v.v…. Chính những thành phần này sẽ góp phần xây dựng hay phá hoại nền tảng xã hội tùy theo quan điểm và nhân sinh quan của họ ra sao.
Thành phần này có một điểm chung đó là có cái Tâm muốn làm gì đó cho xã hội được tiến bộ. Tuy nhiên có tâm mà không có tài, thiếu khả năng thì cái họ muốn làm đôi khi trở thành phá hoại.
Nói về khả năng thì mỗi người có khả năng khác nhau cho dù cùng một ngành nghề, trường ốc, thầy giáo hướng dẫn. Lý do khả năng khác nhau dù được ở trong cùng một môi trường vì khả năng của mỗi người ngoài ảnh hưởng của môi trường thì ảnh hưởng lớn nhất chính là ở bên trong của mỗi cá nhân. Mỗi cá nhân được sinh ra với khả năng sẵn có trong chính bản thân mình. Vấn đề là chính mình có phát hiện và phát triển khả năng đó hay không.
Cần phải phân biệt được khả năng và tất năng. Khả năng là cái có thể huấn luyện để cá nhân có thể phát triển khả năng hiện có ở cao điểm tột đỉnh của cá nhân. Trong khi tất năng là cái thiên tính, sinh ra là đã giỏi trên một lãnh vực nào đó mà không cần sự huấn luyện nhiều. Nắm rõ hai yếu tố này để biết ai có khả năng hay tất năng hầu tạo ra những lớp huấn luyện hữu hiệu cho từng cá nhân.
Nói về khả năng thì có nhiều loại khác nhau. Có người giỏi về ăn nói trước đám đông; có người giỏi lý luận và phân tích chi tiết trong cái nhìn tổng thể; có người giỏi về sự chuẩn bị cho chiến lược, chiến thuật nhưng không thể nào tự bản thân đem vào thực tế mà phải nhờ người có khả năng áp dụng vào thực tế để biến những chiến lược, chiến thuật vào hành động thực tế; có người giỏi về truyền thông, văn hóa, lịch sử, khoa học v.v…. Phải đánh giá khả năng từng cá nhân để đặt đúng vào vị trí của sinh hoạt tổ chức hay xã hội thì hiệu quả của công việc mới đạt được cao điểm.
Tìm Hiểu Về Con Người (P2)
Vũ Hoàng Anh Bốn Phương
Tháng 2 năm 2024 (Việt lịch 4903)