Trong sinh hoạt chính trị chúng ta thường thấy các tổ chức chính trị thành lập “liên minh” hay “mặt trận” để đấu tranh với đối thủ là một chế độ độc tài. Vậy thì mục đích và lợi-hại của việc thành lập liên minh hay mặt trận có ích lợi gì và hậu quả ra sao?
I . Liên minh
Là một sự liên kết “nhẹ” có một số mục tiêu có giá trị ngang nhau do sự kết hợp của một số tổ chức, cá nhân vì một số lý do “cần” và “đủ” để có thể tiến xa hơn với mục tiêu cao hơn, nặng nề hơn.
A.Tổ chức
Vì sao một tổ chức cần tham dự liên minh?
(1) Tổ chức muốn cơ hội sinh hoạt trong liên minh để tìm người (nhân tài).
(2) Có sinh hoạt cho hội viên có dịp hoạt động với bên ngoài.
(3) Thực hiện chương trình, kế hoạch đã đề ra để phát triển tổ chức.
Ưu:
Có kỷ luật, quen sinh hoạt tập thể, thảo luận. Chấp nhận đi đường dài, hy sinh cá nhân cho tập thể.
Nhiều mục tiêu, lãnh vực nên lúc nào cũng có hoạt động.
Khuyết:
Vì đã đóng khung trong tập thể: quá khứ, thành tích, danh tiếng sẽ khó đổi mới hay nhìn nhận khuyết điểm để thay đổi, nhất là giới lãnh đạo.
Nếu mở rộng tầm hoạt động có thể làm sao lãng mục tiêu chính yếu mà đa số muốn có ưu tiên.
Giao phó công việc không đúng vai trò có thể làm giảm hiệu năng, kết quả.
B.Cá nhân
Là những người có hoạt động nhưng không thuộc một tổ chức nhất định nên cảm thấy phải hợp lực trong một đơn vị lớn để đi đường dài vì sinh hoạt đấu tranh không phải chỉ là chuyện vui buồn thất thường.
Ưu điểm:
Mỗi cá nhân có sở trường sở đoản nên dễ chấp nhận vai trò, nhiệm vụ giao phó.
Khuyết:
Không quen làm việc trong tổ chức, kỷ luật, đều đặn, có kế hoạch…
Va chạm tâm lý là thường tình, không có tinh thần tập thể không làm việc lâu dài được.
Chỉ muốn làm (hành động) mà không chịu học tập (lý thuyết).
II.Mặt trận
Ưu:
Thường là đặt trọng tâm vào một mục tiêu nên sự tập trung các tổ chức, cá nhân dễ làm việc hơn là nhiều mục tiêu sẽ bị phân tán, khó điều hợp.
Khuyết:
Sẽ có sự ganh đua giữa các tổ chức tham dự cũng như cá nhân để nắm vai trò lãnh đạo. Khi cá nhân vượt lên trên tổ chức thì sẽ gặp sự dị ứng từ phía tổ chức (và ngược lại).
Tinh thần dân chủ trong sinh hoạt cũng là trở ngại khi phối hợp giữa các cá nhân và các tổ chức vì khác biệt kiến thức và phương thức làm việc.
III. Kết quả
Dù là liên minh hay mặt trận thì mọi người tham dự đều mong muốn có kết quả. Chương trình sinh hoạt hay kế hoạch hoạt động (cho dù phối hợp bất cứ phương thức nào) sẽ đòi hỏi hiệu quả thì liên minh hay mặt trận mới hy vọng tồn tại. Nếu trong một thời gian ngắn mà không có yếu tố khích lệ (positive) thì nguy cơ tan vỡ sẽ xuất hiện.
Một khi có kết quả thì sẽ phát sinh tính lạc quan, chủ quan đòi hỏi tiến nhanh, tiến mạnh thay vì học tập, huấn luyện đòi hỏi thời gian.
Nếu không đạt được chỉ tiêu đề ra thì ban lãnh đạo sẽ chỉnh đốn ra sao? Học tập, phê bình hay trở lại “áo thụng vái nhau” và bỏ qua (move on).
Hy vọng của sinh hoạt liên minh và mặt trận là sau một vài thành quả thì có thể đi đến kết hợp thành tổ chức sẽ gặp trở ngại vì yếu tố “lý lịch” của từng cá nhân, tổ chức trong quá khứ. Mọi người (cá nhân, tổ chức) có sẵn sàng từ bỏ quá khứ để đổi mới trong sinh hoạt mới?
Cho dù liên minh hay mặt trận thành công trong việc tiến tới một “tổ chức” mới thì vấn đề nan giải vẫn là một “lý thuyết” (tư tưởng) để thực hiện cuộc cách mạng thay đổi chế độ cộng sản Việt Nam. Lý thuyết đó phải giải quyết các bế tắc mà các tổ chức đã và đang hoạt động gặp phải trong thời gian qua. Đồng thời quy tụ được mọi người, mọi giới về một VN tương lai (khoan nói tới thành phần quốc nội).
Nếu ít người có đủ trình độ để thảo luận về lý thuyết thì có vẻ thiếu dân chủ nhưng nếu đông thì hóa ra họp chợ cá. Nếu chỉ là tập họp của một số cá nhân (không có tổ chức chính trị ABC đã có tên tuổi) thì hóa ra chỉ là một đảng X mới. Nếu có cả cá nhân với đảng chính trị thì ai sẽ hơn ai? Các lãnh tụ lâu đời của các đảng có chấp nhận cho một cá nhân bên ngoài trở thành lãnh đạo chung trong tập thể mới?
Cho dù có tìm được lý thuyết mới hay đến đâu thì sự thay đổi não trạng của những người sinh hoạt lâu năm trong bế tắc khó mà chuyển hóa. Đó là chưa nói đến kẻ thù xâm nhập, phá hoại.
Trần Công Lân
Tháng 3 năm 2023 (Việt lịch 4902)